Η πρώτη απώλεια ήταν τον Απρίλιο του
2013, όταν έκλεισε το βιβλιοπωλείο της «Εστίας» στην οδό Σόλωνος. Στην
ουσία, από τότε χάσαμε όλοι τη Μαρίνα Καραϊτίδη, την εκδότρια της
«Εστίας». Την κυρία Μάνια όλων μας. Τότε χάσαμε τη δυνατότητα να βάζουμε
απλώς το κεφάλι μας σ’ εκείνο το μικρό γραφειάκι για μια απλή
«καλημέρα». Κι όταν ήταν δυνατόν καθόμαστε σ’ εκείνες τις παμπάλαιες
δερμάτινες πολυθρόνες και χανόμαστε μέσα σ’ ένα ατέλειωτο γαϊτανάκι
συζητήσεων, ειδήσεων, σχολιασμών, αστείων και σοβαρών συζητήσεων. Και
πάντα αναρωτιόμαστε πώς είναι δυνατόν να χωράει τόσους πολλούς ένας τόσο
μικρός χώρος...
Η δεύτερη και οριστική απώλεια ήρθε την Κυριακή το απόγευμα στο
Ιπποκράτειο Νοσοκομείο. Η αγαπημένη και αξιαγάπητη κυρία Μάνια έφυγε
ήσυχα στον ύπνο της σε ηλικία 86 ετών. Είχε δώσει, με γενναιότητα και
αξιοπρέπεια, όπως πάντα, μια ακόμη μεγάλη μάχη. Αυτή τη φορά με τον
καρκίνο... Η Μαρίνα Καραϊτίδη ήταν κόρη του Κωνσταντίνου Σαραντόπουλου,
(γαμπρού του Ιωάννη Κολλάρου) και πήρε το τιμόνι της «Εστίας» στα χέρια
της το 1972, σε εποχές δύσκολες και για το βιβλίο και για γυναίκες
επιχειρηματίες. Ηταν τότε 44 ετών. Πήρε τη δύσκολη και ρηξικέλευθη
απόφαση να αφήσει την οδό Σταδίου και να ανηφορίσει στην οδό Σόλωνος.
Ηταν εκείνη που έβαλε τις βάσεις για να γίνει αργότερα ο κατ’ εξοχήν
δρόμος του βιβλίου. «... Τραβήξαμε όλα τα βιβλιοπωλεία και η Σόλωνος
έγινε βιβλιότοπος. Η κυρία Μάνια ήταν σεβασμιότατη γυναίκα, κυρία με τα
όλα της» έγραφε στην αυτοβιογραφική του αφήγηση με τίτλο «Σαν να διάβασα
ένα βιβλίο» ο βιβλιοπώλης της «Εστίας» Νίκος Παντελάκης.
Τα τελευταία χρόνια η κυρία Μάνια μπορεί να είχε χάσει την ομιλία
της, δεν είχε χάσει στιγμή όμως ούτε το χιούμορ της, ούτε τη διαρκή
ανάγκη για ενημέρωση, ούτε την άσβηστη ανάγκη της για επικοινωνία με
τους αγαπημένους της. Εστω κι αν αυτή η επικοινωνία γινόταν στο τέλος
μέσω σημειωμάτων.
Ισως αυτοί να είναι οι λόγοι - πολύ περισσότερο και από το στίγμα που
άφησε στην ιστορία του βιβλίου- που χθες ο θάνατός της έγινε πρώτη
είδηση. Για την αμεσότητα της επαφής που μας δώρισε. Για τη γενναιοδωρία
και την ειλικρίνεια με την οποία υποδεχόταν τον καθένα. «Η κυρία Μάνια,
ο άνθρωπος που ουσιαστικά με έβαλε στα ελληνικά γράμματα, ανεχώρησε
χθες για άλλους τόπους. Τώρα την αναλαμβάνουν πια τα πουλιά, τα ζωντανά,
τα φυτά και τα λουλούδια. Να της ανταποδώσουν την τόση αγάπη που τους
πρόσφερε όλα αυτά τα χρόνια της ανθρώπινης υπόστασής της. Είμαι βέβαιος
ότι θα ζει μιαν αιώνια άνοιξη πλέον, αφού όλα αυτά τα πλάσματα θα
χαμογελούν συνέχεια με τις ατάκες της κι έτσι θα γίνει και ο δικός μας
κόσμος εδώ κάτω πολύ καλύτερος σύντομα» έγραφε χθες στην προσωπική του
ιστοσελίδα ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης, εμφανώς φορτισμένος και
συγκινημένος.
Παρά τα προβλήματα υγείας της, επισκέφθηκε τον νέο χώρο των εκδόσεων
της «Εστίας» στην οδό Διδότου 19. Εκεί, εκτός απ’ όλους τους τίτλους των
εκδόσεων «Εστία» που βρήκαν μόνιμη στέγη, στεγάζονται και εκείνες οι
παλιές δερμάτινες πολυθρόνες από το παλιό γραφειάκι της οδού Σόλωνος,
αλλά κι εκείνο το μεγάλο γραφείο της κυρίας Μάνιας. Χωρίς τα χιλιάδες
μπιμπελό και τα μπιχλιμπίδια που το κάλυπταν άλλοτε. Χωρίς τα ποτηράκια
με το τσίπουρο και τα απαραίτητα κουλουράκια. Αυτά μένουν προσωπική,
ακριβή ανάμνηση για πολλούς ανθρώπους του βιβλίου σ’ αυτήν την πόλη. Για
πολλούς απ’ όσους μοιράστηκαν την εγκαρδιότητα και την απλότητα ενός
πνευματικού γραφείου, ενός ουσιαστικά πνευματικού ανθρώπου.
Μέσα σ’ αυτό το γραφείο υπήρχαν, αλλά δεν κραύγαζαν ποτέ, η αρχοντιά,
η συνέπεια, η γνώση. Για όλα αυτά η κυρία Μάνια τιμήθηκε το 2000 με το
Παράσημο του Τάγματος της Αξίας από τη Γαλλική Δημοκρατία, ενώ είχε
τιμηθεί αρκετές φορές από σωματεία εκδοτών και από το περιοδικό
«Διαβάζω».
- Αποχαιρετισμός
Την Τετάρτη, στις 4 το απόγευμα, στο Α΄ Νεκροταφείο θα βρεθούν για να
την αποχαιρετίσουν τα παιδιά της, τα εγγόνια της, αλλά και όλοι αυτοί
που μοιράστηκαν με την κυρία Μάνια ένα πείραγμα, ένα σχόλιο για κάποιο
βιβλίο, μια ζωηρή συζήτηση για την κατάσταση του εκδοτικού χώρου, για
την πολιτική επικαιρότητα, για την Αθήνα ή για ό,τι τους στενοχωρούσε.
Στην κυρία Μάνια μπορούσαμε να πούμε τα πάντα. Κι εκείνη μπορούσε να
ακούσει τα πάντα. Ουσιαστικά, όχι διεκπεραιωτικά. Καλό ταξίδι, κυρία
Μάνια...
Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 3/6/2014
No comments:
Post a Comment