Η... θρησκεία πίσω από τον Στάλιν

«ΣΤΑΛΙΝΙΣΜΟΣ»

• Ενα βιβλίο που «διαβάζεται και σαν φάρσα. Αιχμηρό, σπαρταριστό κι αστείο», γιατί «δεν υπάρχει πια ο φόβος μήπως χάσουμε στ' αλήθεια το κεφάλι μας», από τους Αγγελική Κώττη - Νίκο Μπελογιάννη

Νίκος Μπελογιάννης - Αγγελική Κώττη

[ΕΘΝΟΣ, 11/4/2012]. Πώς είναι δυνατόν να διασκεδάσει κανείς γράφοντας ένα βιβλίο για τον Στάλιν; «Δεν μπορείς όλα τα πράγματα να τα αντιμετωπίσεις με χιούμορ, αλλά το συγκεκριμένο μπορείς! Υπάρχει η απόσταση του χρόνου και δεν υπάρχει πια ο φόβος μήπως χάσουμε στ' αλήθεια το κεφάλι μας» απαντά η Αγγελική Κώττη, μία εκ των συγγραφέων του βιβλίου «Σταλινισμός, Η Τέταρτη Μονοθεϊστική Θρησκεία - Δεν έχουμε να χάσουμε παρά το κεφάλι μας» (εκδόσεις «Αγρα»).

Ο έτερος συγγραφέας, Νίκος Μπελογιάννης, ανέλαβε κατά τη χθεσινή παρουσίαση του βιβλίου να εξηγήσει τον συσχετισμό σταλινισμού και θρησκείας, με τρόπο γλαφυρό. Μας γύρισε πίσω στη δεκαετία του '70, σε έναν χωματόδρομο της επαρχίας Ιστιαίας, σε ένα προσκύνημα, σχεδόν διακοσίων ατόμων, στο σκήνωμα του Αϊ-Γιάννη του Ρώσου. Περιγράφοντας τη σκηνή με έκπληξη κι απορία στη θεία του Διδώ Σωτηρίου, εκείνη του απάντησε εντελώς φυσικά: «Α, ναι, όπως στο Μαυσωλείο του Λένιν».

Αυτός ήταν ο σπόρος για να ξεκινήσει μια σειρά από σκέψεις και παραλληλισμούς του σταλινισμού με τη χριστιανική θρησκεία. «Οι άγιοι ανήκουν στην Εκκλησία, οι νεκροί ανήκουν στο κόμμα» σημειώνει. «Ανάγλυφα» το διαπίστωσε και στη δική του περίπτωση όταν είδε το κόμμα, το 1998, να εκδίδει το βιβλίο του πατέρα του, Νίκου Μπελογιάννη, για το ξένο κεφάλαιο, χωρίς τη δική του άδεια. Στόχος να τιμηθούν τα 80χρονα του κόμματος και μόνο. Η επιβεβαίωσή του ότι «ο νεκρός δεν είχε καμία υπόσταση δική του. Ανήκε στο κόμμα».

Ηταν όμως η εκμετάλλευση ηρώων, αγίων, οσιομαρτύρων εφεύρεση του Στάλιν; Σε ποιο βαθμό η θεολογική του παιδεία τον εφοδίασε με την τεχνογνωσία να επινοήσει μια νέα θρησκεία και μια Εκκλησία με τα χαρακτηριστικά κυρίως του Βατικανού, αλλά και πιο πρωτόγονων θρησκειών; Εις τρόπον ώστε η μετάνοια να μετατρέπεται σε αυτοκριτική, ο αφορισμός σε διαγραφή, οι οικουμενικές σύνοδοι σε κομματικά συνέδρια, τα σκηνώματα σε μαυσωλεία.

«Ο σταλινισμός δεν είναι μόνο ένα αντιδραστικό σύστημα και ιδεολογία. Είναι τρόπος μη σκέψης και μη ζωής» υποστηρίζει ο ίδιος, αναφέροντας ως παράδειγμα ένα σύνθημα του ΚΚΕ: «Ενότητα στη σκέψη και τη δράση». «Και καλά στη δράση, το καταλαβαίνω, αλλά και στη σκέψη;» σχολιάζει ο ίδιος.

Οσο για την πυρά που έκαψε τον Τζορντάνο Μπρούνο, αντικαταστάθηκε από τους πάγους της Σιβηρίας, όπου καταψύχθηκαν οι βιολόγοι που τόλμησαν να αποκαλύψουν ως απατεώνα τον Λυσένκο. Και πώς ο στοργικός Πατέρας κάθε μονοθεϊστικής θρησκείας, ο Καλός Ποιμένας που νοιάζεται τα τέκνα του, μεταλλάχθηκε σε Τιμωρό και Φόβητρο, σε Εξολοθρευτή των «υπόπτων» -ήτοι των διαφωνούντων και των φωναχτά σκεπτομένων-, εν τέλει, δηλαδή, σε Πατερούλη;

«Το βιβλίο διαβάζεται και σαν φάρσα. Είναι αιχμηρό, σπαρταριστό κι αστείο» υπογράμμισε ο εκδότης Σταύρος Πετσόπουλος. Και έχει απόλυτο δίκιο!