Οι γερμανοί εκδότες υπέρ της ενιαίας τιμής του βιβλίου στην Ελλάδα

• Επιστολή προς τον πρωθυπουργό με την οποία ζητούν τη διατήρησή της

Επιστολή με την οποία υπερασπίζονται την ενιαία τιμή του βιβλίου στην Ελλάδα απέστειλαν οι γερμανοί εκδότες προς την ελληνική κυβέρνηση. Ο Σύλλογος Γερμανών Εκδοτών καλεί τον πρωθυπουργό κ. Αντώνη Σαμαρά, τον υπουργό Ανάπτυξης κ. Κωστή Χατζηδάκη και τον υπουργό Πολιτισμού κ. Πάνο Παναγιωτόπουλο να διατηρηθεί η ενιαία τιμή του βιβλίου στην ελληνική αγορά όπως ακριβώς συμβαίνει στη Γερμανία.

Η επιστολή έχει ως εξής:

Αξιότιμε κ. Πρωθυπουργέ,

Η Ένωση Ελληνικού Βιβλίου (ΕΝΕΛΒΙ) μας έκανε γνωστό ότι ανησυχεί σοβαρά σχετικά με τις προτάσεις για αλλαγή του νόμου που ορίζει την Ενιαία Τιμή Βιβλίου από το 1997 στη χώρα σας. Ως πρόεδρος του Börsenverein des Deutschen Buchhandels e.V., δηλαδή της Ένωσης Γερμανών Εκδοτών και Βιβλιοπωλών, συμμερίζομαι την ανησυχία αυτή. Επιτρέψτε μου λοιπόν να σας περιγράψω τη δική μας εμπειρία σχετικά με την Ενιαία Τιμή Βιβλίου.

Στη Γερμανία, η Ενιαία Τιμή Βιβλίου εφαρμόζεται εδώ και 150 περίπου χρόνια. Η επιτυχημένη αυτή πρακτική δεκαετιών, διέπεται πλέον από νόμο ο οποίος τέθηκε σε ισχύ το 2002. Στη Γερμανία, τόσο οι αρμόδιοι για τη χάραξη πολιτικής όσο και η κοινωνία στο σύνολό της συμφωνούν ότι τα βιβλία δεν είναι απλώς ένα ακόμα εμπόρευμα, αλλά έχουν ιδιαίτερη πολιτιστική αξία. Για τον λόγο αυτό, τα βιβλία δεν υπόκεινται στους νόμους της αγοράς, όπως τα υπόλοιπα αγαθά.

Η αντίληψη ότι το βιβλίο είναι πολιτιστικό αγαθό αποτελεί τη βάση του συστήματος της Ενιαίας Τιμής Βιβλίου και διασφαλίζει ότι η Γερμανία διαθέτει μεγάλη ποικιλία τίτλων και είναι μία από σταθερότερες αγορές βιβλίου στον κόσμο. Περίπου 4.900 βιβλιοπωλεία, ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες γωνιές της Γερμανίας, φέρνουν βιβλία, και πολύ συχνά πολιτιστικές εκδηλώσεις, στους αναγνώστες σε καθημερινή βάση. Αυτό το ευρύ δίκτυο των σημείων λιανικής πώλησης που προσφέρει μια ευρεία γκάμα βιβλίων λογοτεχνίας, ποίησης, παιδικών και εφηβικών βιβλίων, σχολικών βιβλίων, οδηγών και βιβλίων αυτοβελτίωσης, όπως και ακαδημαϊκούς και φιλολογικούς τίτλους, εδράζεται στο σύστημα της Ενιαίας Τιμής Βιβλίου προκειμένου να στηρίξει και να διατηρήσει την ποικιλία και τη δυνατότητα επιλογών σε κάθε γωνιά της χώρας.

Όπως ακριβώς και στην Ελλάδα, έτσι και στη Γερμανία ένα βιβλίο διατίθεται στην ίδια τιμή παντού, ασχέτως αν πωλείται μέσω του Διαδικτύου, από βιβλιοπωλείο, από πολυκατάστημα ή απευθείας από τον εκδότη. Αν εγκαταλείψουμε την αρχή αυτή, θέτουμε σε κίνδυνο το ευρύ δίκτυο βιβλιοπωλών, καθώς και την ευρεία ποικιλία των βιβλίων από τα οποία επωφελούνται οι κοινωνίες μας. Πιστεύουμε ότι αυτό θα μπορούσε να έχει σοβαρότατες αρνητικές επιπτώσεις στο σύνολο της κοινωνίας και, ειδικότερα, στην πολιτιστική πολυμορφία, στις αναγνωστικές δεξιότητες και στην παιδεία.

Στις χώρες όπου το σύστημα της Ενιαίας Τιμής Βιβλίου εγκαταλείφθηκε, είδαμε τη μέση τιμή του βιβλίου να αυξάνεται. Μόνον οι λίγοι ευπώλητοι τίτλοι ρίχνονται στην αγορά σε μεγάλες ποσότητες και σε χαμηλές τιμές από τα σούπερ μάρκετ ή άλλες μεγάλες αλυσίδες λιανικής. Αποτέλεσμα αυτού είναι ο περιορισμός των επιλογών, λιγότεροι τίτλοι διατίθενται στους αναγνώστες σε ελκυστικές τιμές και το δίκτυο των βιβλιοπωλείων φθίνει. Η εξέλιξη αυτή δεν είναι εύκολα αναστρέψιμη.

Ο πολιτισμός είναι το θεμέλιο της Ευρώπης, καθώς και η κινητήρια δύναμή της. Οι προτεινόμενες αλλαγές στον νόμο περί ενιαίας τιμής στην Ελλάδα δεν προσφέρουν κανένα οικονομικό όφελος ενώ αντίθετα θα οδηγήσουν σε πολιτιστική παρακμή, πράγμα το οποίο έρχεται σε κατάφωρη αντίθεση με το πρόγραμμα της Ελληνικής Προεδρίας που αναφέρει:

«Η πολιτιστική κληρονομιά και διαφορετικότητα της Ευρώπης είναι ένα από τα πιο ισχυρά χαρακτηριστικά της. Πράγματι, η σημασία του πολιτισμού έχει τονιστεί ακόμα περισσότερο τα τελευταία χρόνια, ως συνέπεια της οικονομικής κρίσης. Στο γενικό σκηνικό των αντίξοων οικονομικών συνθηκών και των αυξανόμενων κοινωνικών ανισοτήτων, ο πολιτισμός μπορεί να συνεισφέρει ουσιαστικά στην οικονομική ανάκαμψη και στην κοινωνική συνοχή, λειτουργώντας τόσο ως κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη όσο και ως ένας παράγοντας κρίσιμος για τη διαμόρφωση ταυτότητας».

Για τους λόγους αυτούς, θα ήθελα να σας παρακαλέσω να εξετάσετε προσεκτικά τους κινδύνους που εγκυμονεί η προτεινόμενη νομοθετική μεταβολή και να διατηρήσετε την Ενιαία Τιμή Βιβλίου στην Ελλάδα με την παρούσα της μορφή.

Με εκτίμηση,

Heinrich Riethmüller