Saturday, May 31, 2008

Η απαγωγή της μικρής Εμίλιε

NOIR

Τα τελευταία χρόνια στις Σκανδιναβικές χώρες η αστυνομική λογοτεχνία αναπτύσσεται με αξιοσημείωτα αποτελέσματα. Η απήχησή της στο κοινό είναι τόσο σημαντική ώστε ασχολούνται με αυτήν ακόμα και συγγραφείς που έχουν καλλιεργήσει διαφορετικά είδη. Δεν αποτελεί, επομένως, έκπληξη που ανάμεσα στα ονόματα αστυνομικών συγγραφέων περιλαμβάνονται και πρόσωπα που είναι γνωστά με άλλη ιδιότητα. Ενα από αυτά είναι και η γεννημένη το 1958 Αννε Χολτ, πρώην αθλητικογράφος, πρώην παρουσιάστρια δελτίου ειδήσεων στην τηλεόραση, πρώην δικηγόρος και - τι έκπληξη! - πρώην υπουργός Δικαιοσύνης της πατρίδας της την περίοδο 1996-1997. Το μυθιστόρημά της Αυτό που μου ανήκει μολονότι έχει στοιχεία από τη σημερινή αστυνομική αμερικανική λογοτεχνία των μπεστ-σέλερ είναι ένα κατ' εξοχήν σκανδιναβικό προϊόν και δείχνει την κατάσταση των οικογενειακών σχέσεων στη Νορβηγία.

Κεντρικοί ήρωες η Ινγκερ Γιοχάννε Βικ, πρώην προφάιλερ του FBI - ψυχολόγος με ειδίκευση στους δολοφόνους -, χωρισμένη μητέρα ενός εξάχρονου κοριτσιού, και ο επιθεωρητής Υνγκβαρ Στούμπε, που αναλαμβάνουν να εξιχνιάσουν από κοινού τους φόνους μικρών παιδιών. Η αφήγηση αρχίζει με την απαγωγή της μικρής Εμίλιε που πέφτει θύμα άγνωστου άνδρα την ώρα που επιστρέφει στο σπίτι από το σχολείο. Ο δράστης φαίνεται ψυχοπαθής αλλά διακρίνεται για την εξαιρετική ευφυΐα του. Τι τον ωθεί στις πράξεις του; Τα εγκλήματά του έχουν σεξουαλικό κίνητρο; Για τις ανάγκες της έρευνας η Βικ μεταβαίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες, στη Βοστώνη, όπου ζει ο Αβελ Σέγιερ, ένας πρώην φυλακισμένος για τον βιασμό και τον φόνο ενός κοριτσιού που διαπράχτηκε πριν πολλά χρόνια. Αραγε είναι αθώος; Και πώς συνδέεται η παλιά ιστορία του με εκείνην της Εμίλιε;... [ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ, ΤΟ ΒΗΜΑ, 1/6/2008]


Η θυρωρός του Μπίρκεναου και η κυρία από την Κεφαλλονιά

ΑΦΗΓΗΣΗ

Ενας ολλανδός δημοσιογράφος διηγείται ιστορίες ανθρώπων της Γηραιάς Ηπείρου σε ένα βιβλίο χιλίων σελίδων που έχει πουλήσει μέχρι στιγμής 700.000 αντίτυπα παγκοσμίως

Πάει σχεδόν μία δεκαετία από τότε που ο ολλανδός δημοσιογράφος Χέιρτ Μακ ταξίδεψε στην Ευρώπη για έναν χρόνο με σκοπό να συνθέσει την εικόνα της Γηραιάς Ηπείρου στο μεταίχμιο του 20ού και 21ού αιώνα. Το υλικό του - μαρτυρίες ανθρώπων που τυχαία συνάντησε στον δρόμο του - οργανώνεται σε δώδεκα κεφάλαια, ένα για κάθε μήνα του χρόνου, και κάθε μήνας καλύπτει μια χρονική περίοδο. Δεκάδες Ευρωπαίοι αφηγούνται στον Μακ την ιστορία τους και αυτές συνθέτουν το πολύχρωμο, συγκλονιστικό χρονικό του ευρωπαϊκού 20ού αιώνα. Από τον εγγονό του Κάιζερ Γουλιέλμου Β´ ως την Αντριάνα Βάρνο, η οποία εργάζεται ως θυρωρός στο πρώην ναζιστικό στρατόπεδο Μπίρκεναου, από απογόνους ισπανών πολιτικών προσφύγων που κατέφυγαν μετά την ήττα των Δημοκρατικών, το 1939, στα Πυρηναία ως την grande dame - έτσι την αποκαλεί ο ίδιος - Ελενα Κοσμετάτου, που τη συναντά στην Κεφαλλονιά και του αφηγείται μια δυνατή ιστορία από την περίοδο της Κατοχής. Μότο του βιβλίου, που μας εισάγει εξαιρετικά στο πνεύμα του, μια ρήση του Χόρχε Λουίς Μπόρχες: «Ο άνθρωπος βάζει στόχο τη χαρτογράφηση του κόσμου. Με το πέρασμα των χρόνων γεμίζει ένα χώρο με εικόνες από επαρχίες, βασίλεια, βουνά, όρμους, πλοία, νησιά, ψάρια, δωμάτια, εργαλεία, αστέρια, άλογα και ανθρώπους. Λίγο πριν πεθάνει, ανακαλύπτει ότι μέσα σ' αυτό τον υπομονετικό λαβύρινθο από γραμμές διαγράφεται η εικόνα του δικού του προσώπου»... [ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΚΗΣ, TO BHMA, 1/6/2008]


Η ματαιοδοξία της κυρίας Μπλερ

ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

Η Σερί δίνει στις αναμνήσεις της γαργαλιστικές λεπτομέρειες για τη σχέση της με τον Τόνι και συναντάει τα πικρόχολα σχόλια των κριτικών, που τη χαρακτηρίζουν «κάμπια»

Από την ώρα που υπογράφηκε το συμβόλαιο για τα απομνημονεύμα-τα της Σερί Μπλερ από τον εκδοτικό οίκο Little, Brown Group τον Σεπτέμβριο του 2007, οι πολιτικοί αναλυτές άρχισαν να προσδοκούν την ώρα που θα ανακάλυπταν εκεί μέσα οποιαδήποτε νύξη για τη θρυλούμενη θυελλώδη σχέση του Μπλερ με τον νυν πρωθυπουργό και διάδοχό του Γκόρντον Μπράουν. Οι αναμνήσεις που περιλαμβάνονται εν τέλει στο βιβλίο αφορούν αποκλειστικά την προσωπική ζωή του ζεύγους Μπλερ! Και οι πιο πιπεράτες είχαν ήδη προδημοσιευθεί σε επτά συνέχειες από τους «Times», οπότε όλη η Αγγλία γνώριζε από πριν ότι ο Τόνι Μπλερ ήταν «ένα απόλυτο μηδενικό» στη διάρκεια της πρώτης εγκυμοσύνης της Τσέρι, αλλά και τις ακριβείς συνθήκες σύλληψης του μικρού τους Λίο το 1999. Το βιβλίο έγινε αυτομάτως μπεστ-σέλερ, αλλά οι κριτικοί στο σύνολό τους τάχθηκαν εναντίον αυτών των «αφηγήσεων τύπου "Sex and the City"» γραμμένων από μια «ματαιόδοξη και ελαφρόμυαλη κάμπια».

Ηταν οι ίδιοι φυσικά που είχαν σπεύσει να δώσουν λεπτομερή αναφορά των πιο ζουμερών περιγραφών για το αναγνωστικό κοινό τους, όπως εκείνης με το διώροφο λεωφορείο της γραμμής 74, το οποίο είχαν πάρει οι ερωτοχτυπημένοι μετά το πρώτο τους δείπνο: «Ανεβήκαμε στην οροφή» αφηγείται η Σερί. «Ηταν άδειο από κόσμο, οπότε στην κάθοδο γνωριζόμασταν πολύ καλύτερα απ' ό,τι στην άνοδο. Και ακόμη καλύτερα το επόμενο πρωί». Η Αγγλία βέβαια έχει αλλάξει πολύ ύστερα από τα 10 χρόνια εξουσίας του Μπλερ, όπως σχολίασε η Σιρίλ Βανλεμπέργκ σε ανταπόκρισή της από το Λονδίνο στον «Figaro», στις 22 Μαΐου 2008. Τα διώροφα λεωφορεία της γραμμής 74 έχουν αντικατασταθεί από τα νέα λεωφορεία-ακορντεόν και, κυρίως, οι κάμερες παρακολούθησης υπερίπτανται σαν έντομα σε όλα τα μέσα μεταφοράς... [ΜΑΙΡΗ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΙΔΟΥ, ΤΟ ΒΗΜΑ, 1/6/2008]


Η ανίερη συμμαχία Μαφίας και Συμμάχων

ΙΣΤΟΡΙΑ

Πώς Βρετανοί και Αμερικανοί στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο συνεργάστηκαν με το οργανωμένο έγκλημα

Η υπόθεση Β' Παγκόσμιος Πόλεμος παραμένει ανοιχτή, 62 χρόνια μετά τη λήξη του. Για καμιά άλλη περίοδο στη ζωή της ανθρωπότητας δεν είχαμε τόσα ιστορικά ντοκουμέντα, τόσες μελέτες και αναλύσεις, και όπως είναι φυσικό έκπληξη προκαλεί το γεγονός ότι συνεχίζουν να έρχονται στην επιφάνεια στοιχεία που αποκαλύπτουν άγνωστες ή υποφωτισμένες πτυχές εκείνου που υπήρξε το μεγάλο δράμα του 20ού αιώνα. Η Κλειώ, η μούσα της ιστορίας, τον 20ό αιώνα υπήρξε το πλέον άσχημο και εκδικητικό πλάσμα που θα μπορούσε κανείς να φανταστεί έναν αιώνα νωρίτερα. Αλλά η ανάλυση του πρόσφατου παρελθόντος συμβάλλει αποφασιστικά στην κατανόηση του κόσμου που μας περιβάλλει. Γιατί ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος δεν μας κληροδότησε μόνον ερείπια αλλά και τις συνέπειες της ηθικής κατάρρευσης ενός ολόκληρου συστήματος αξιών.

Ο Τιμ Νιούαρκ ανοίγει ένα πεδίο που είχε ως τώρα παραμείνει αφώτιστο: τη συνεργασία των Συμμάχων στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο με το οργανωμένο έγκλημα, και ειδικά με την αμερικανική και την ιταλική Μαφία. Ο Νιούαρκ δεν είναι μόνο γνωστός ιστορικός συγγραφέας αλλά και αρχισυντάκτης του περιοδικού Military Illustrated, δηλαδή από τους πλέον αρμόδιους να διαπραγματευθεί ένα τόσο περίπλοκο ζήτημα. Το θέμα έχει απασχολήσει τα τελευταία χρόνια τα διεθνή ΜΜΕ και μάλιστα έχουν γυριστεί κάποια ενδιαφέροντα ντοκυμαντέρ, αλλά για πρώτη φορά έχουμε ένα βιβλίο που αξιοποιεί το σύνολο σχεδόν των διαθέσιμων πηγών ιδιαίτερα μάλιστα τα αρχεία των αμερικανικών και βρετανικών μυστικών υπηρεσιών που ως τώρα δεν ήταν διαθέσιμα στους μελετητές... [ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΒΙΣΤΩΝΙΤΗΣ, ΤΟ ΒΗΜΑ, 1/6/2008]


"Οσο πιο σοφός τόσο μεγαλύτερο κτήνος"

ΠΡΟΣΩΠΑ

Πώς ο βλάσφημος και αιρετικός Γκομπρόβιτς γλίτωσε τον αυτοχειριασμό και μας έδωσε έναν «φιλοσοφικό κανόνα» του 20ού αιώνα

Ο Γκομπρόβιτς, αυτό το τρομερό παιδί του πολωνικού μοντερνισμού, ο βλάσφημος και βιτριολικός συγγραφέας της Πορνογραφίας και του Τρανσατλάντικ, ως φιλόσοφος δεν χρειάζεται παρά έξι ώρες και ένα τέταρτο για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η αφηρημένη αυτή επιστήμη έχει ελάχιστη χρησιμότητα για τη ζωή του ανθρώπου. Αυτό βέβαια δεν τον εμπόδισε να τη μελετάει σε όλη του τη ζωή και να μπολιάσει σχεδόν κάθε έργο του με τα διδάγματά της. Ο φίλος του, ποιητής Τσέσουαβ Μίουος, που κέρδισε το βραβείο Νομπέλ το 1980, θυμάται ότι στον Γκομπρόβιτς δεν άρεσε να μιλάει για τίποτε άλλο παρά μόνο για φιλοσοφία. Από το 1959 ακόμη, όταν βρισκόταν στο Μπουένος Αϊρες, έδινε στον Κύκλο Φίλων της Τέχνης διαλέξεις πάνω στο έργο του Χάιντεγκερ. Και ήδη το 1936 ο πρόδρομος του πολωνικού μοντερνισμού Μπρούνο Σουλτς, που μοιραζόταν μαζί του το πάθος για τον Χούσσερλ, του έγραφε τα παρακάτω προφητικά και αποκαλυπτικά λόγια: «Εχεις τη στόφα μεγάλου ανθρωπιστή, η παθολογική σου ευαισθησία για τις αντινομίες δεν είναι παρά η νοσταλγία του οικουμενικού, η επιθυμία να εξανθρωπίσεις βάρβαρες ζώνες, να απαλλοτριώσεις μία μία τις ιδεολογίες, για να τις ενσωματώσεις στο αχανές πεδίο της ενότητας». Και όμως, τον Οκτώβριο του 1966, σε μία από τις τελευταίες σελίδες του Ημερολογίου που δημοσιεύτηκαν όσο ζούσε, ο Γκομπρόβιτς θα εκφράσει με μεγάλη πίκρα και σαρκασμό το συμπέρασμα των Μαθημάτων φιλοσοφίας του, την πεμπτουσία θα έλεγε κανείς όσων είδε και βίωσε στα ταραγμένα χρόνια της ζωής του: «Το θεμελιώδες πρόβλημα της εποχής μας, αυτό που κυριαρχεί ολοκληρωτικά στη δυτική επιστήμη, μπορεί να συνοψιστεί ως εξής: όσο πιο σοφός είναι κανείς τόσο μεγαλύτερο κτήνος αποδεικνύεται»... [ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΚΗΣ, TO BHMA, 1/6/2008]


Ο 007 ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΑΡΥΤΙΔΩΤΟΣ

Ο συγγραφέας που έγραψε τη συνέχεια των περιπετειών του Τζέιμς Μποντ υπό τον τίτλο «Devil May Care» (Ας πρόσεχε ο Διάβολος), αφηγείται πώς, παρά την αρχική του άρνηση, έκανε αποδεκτή την πρόταση της οικογένειας του Ιαν Φλέμινγκ να αναβιώσει τον θρυλικό ήρωα

SEBASTIAN FAULKS


Ο Σεμπάστιαν Φοκς, υποβοηθούμενος από ένα μοντέλο, στο κατάστρωμα της φρεγάτας «Εξετερ», κρατώντας ένα κιβώτιο που περιέχει επτά αντίτυπα του νέου μυθιστορήματος με τις περιπέτειες του Τζέιμς Μποντ. Ο πράκτορας είχε τον βαθμό του πλωτάρχη του Βασιλικού Ναυτικού και είχε υπηρετήσει στο «Εξετερ» [
Το ΒΗΜΑ, 01/06/2008]

Ανατομία σε λαϊκούς ήρωες από την πένα ενός γιατρού

Δώδεκα «μαθητές» παρακολούθησαν το σεμινάριο δημιουργικής γραφής του ΕΚΕΒΙ, με καθηγήτρια τη συγγραφέα Ευγενία Φακίνου: ένας γιατρός, τρεις δημοσιογράφοι, τρία υψηλόβαθμα στελέχη επιχειρήσεων, μία ηθοποιός, δύο καθηγητές Μέσης Εκπαίδευσης, μία λογίστρια και ένας τραπεζικός υπάλληλος. Το σεμινάριο ολοκληρώθηκε και το πρώτο βιβλίο ενός εκ των «μαθητών» κυκλοφορεί ήδη στην αγορά. Το πρώτο βιβλίο του δερματολόγου-αφροδισιολόγου Χρήστου Ναούμ, αναπληρωτή διευθυντή στον «Ευαγγελισμό», με τον τίτλο «Αχ, αυτές οι βασίλισσες!» βρίσκεται ήδη στα βιβλιοπωλεία (εκδ. Καστανιώτης). Πρόκειται για τον βίο και την πολιτεία αμαρτωλών και αγίων που ζουν σαν εξόριστες ψυχές σε διαμερίσματα-κλουβιά στις κολασμένες γειτονιές της Αθήνας. Η μαντεύτρα Χαιτέα από την Αλεξάνδρεια και τα πνεύματα που την περιβάλλουν· η υπέρβαρη και ναρκισσιστική θυγατέρα της Αφρούλα· ο φευγάτος σκηνοθέτης γιος της και η εκ φύσεως εγκληματική και μουλωχτή ξαδέλφη της, η μοναχή Μυροφόρα· η συνδικαλίστρια Λάουρα, μια μέντιουμ ρουμανικής καταγωγής και ο αγώνας της για την αναγνώριση των δικαιωμάτων του αδικημένου κλάδου των «πνευματιστών»· η φιλία της λαϊκής αοιδού Εύας με την Τζένη, η οποία δοκίμασε την τύχη της στο τραπεζικό σύστημα, αλλά τελικά την κέρδισε η νύχτα! Και ο αδιέξοδος έρωτας του Πλάτωνα με τον Αρη... [Της Ολγας Σελλα, Η Καθημερινή, 1/6/2008]

Το κίβδηλο και το αληθινό

Τζων Μπάνβιλ, Σάβανο, μετ. Τόνια Κοβαλένκο, εκδ. Καστανιώτης

Ο Χαλίλ Γκιμπράν (1883-1931) είχε γράψει ότι κάθε φορά που προσπαθούμε να μετατρέψουμε τη σκέψη σε λόγο, χάνεται κάποιο μέρος της. Κι όμως. Διαβάζοντας κανείς το μυθιστόρημα «Σάβανο» του σπουδαίου Ιρλανδού συγγραφέα Τζων Μπάνβιλ (γενν. 1945), διαπιστώνει ότι ο λόγος του μεταφέρει με ακρίβεια και την πιο μικρή, αλλά καθόλου ασήμαντη, λεπτομέρεια. Ο συγγραφέας στοχάζεται για άλλη μία φορά, όπως και σε προηγούμενα έργα του, τα του βίου μας και καταγράφει στιγμές, χαρακτηριστικά της ανθρώπινης ύπαρξης, αφουγκράζεται τις εσωτερικές περιπέτειες των ηρώων του, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν εκδοχές του όντος. Και τότε ο εξωτερικός κόσμος δεν είναι παρά η προέκταση των συναισθημάτων και των φαντασιώσεων. Η ιστορία, άλλωστε, του πρωταγωνιστή του, του Αξελ Βάντερ, δεν είναι παρά η πορεία αυτογνωσίας, ένα ταξίδι στον χρόνο, από το παρελθόν στο παρόν, και μέσω συνειρμών από το παρόν στο παρελθόν, ενώ τα όνειρα και οι ψευδαισθήσεις, ακόμα και οι παραισθήσεις, φαίνεται να παραποιούν την πραγματικότητα. Και τότε τίθεται το ερώτημα: Ποια είναι η φύση της πραγματικότητας; Η αναζήτηση της αλήθειας και της πραγματικής ταυτότητας του ήρωα μπορούν να ιδωθούν ως μια προέκταση των άλλων ερωτημάτων: ποιοι είμαστε, πού βρίσκεται η αλήθεια σε όσα σκεφτόμαστε και πράττουμε και πού το ψέμα, ποιο το νόημα της ζωής εφόσον το μόνο σίγουρο είναι ο θάνατος.

Αλλαγή ταυτότητας. Ο διάσημος ακαδημαϊκός Αξελ Βάντερ ζει σ’ ένα ειδυλλιακό μέρος, την Αρκαδία, στη Νότια Καλιφόρνια των ΗΠΑ, όταν λαμβάνει επιστολή από μια άγνωστη γυναίκα, η οποία του υπαινίσσεται ότι γνωρίζει πολύ καλά ποιος είναι, το παιχνίδι του με την αλλαγή ταυτότητας, την ανέντιμη συμπεριφορά του και γεγονότα που αποκάλυπταν την κρυφή ζωή του κατά τη διάρκεια των ταραγμένων χρόνων στην Ευρώπη, με την άνοδο του ναζισμού. Εκείνος αναστατώνεται και προκειμένου να εκμαιεύσει όσα στοιχεία κατέχει η άγνωστη γυναίκα, η Κλιβ, της ζητεί να συναντηθούν στο Τορίνο, πόλη στην οποία φυλάσσεται το σάβανο του Χριστού και για το οποίο έχουν ειπωθεί πάρα πολλά σχετικά με την αυθεντικότητά του. Ψεύτικη η ταυτότητα του ήρωα, ο οποίος κινείται σ’ έναν τόπο όπου κάποιο κειμήλιο, το σάβανο του Χριστού, αμφισβητείται ως προς τη γνησιότητά του. Ο Βάντερ άφησε την Αρκαδία του, για να περιπλανηθεί σε μια ευρωπαϊκή πόλη με σκοπό να διαφυλάξει τα καλά έως τότε κρυμμένα μυστικά του... [συνεχίζεται, Της Χρυσας Σπυροπουλου, Η Καθημερινή, 1/6/2008]


Για εραστές των αναμνήσεων αλλά και της μικροϊστορίας

Η απώλεια μιας πατρίδας, πηγή για την Κρήτη του 17ου αι.

Zuanne Papadopoli, L’occio. Time of leisure. Memories of seventeenth-century Crete. Επιμέλεια και αγγλική μετάφραση: Alfred Vincent. Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών, Graecolatinitas nostra, Sources 8. Βενετία, 2007, σελ. 405

Το κείμενο ήταν γνωστό στους ειδικούς από καιρό. Απόκειται στο Μουσείο Κορέρ της Βενετίας και καθ’ όσον αφορά την ιστορία της Κρήτης του 17ου αιώνα ήταν επόμενο να έχει ενταχθεί από χρόνια στις σημαντικές πηγές της κρητικής ιστορίας. Ο διαπρεπής Βρετανός ελληνιστής Αλφρεντ Βίνσεντ ολοκλήρωσε την έκδοση, τον σχολιασμό και την αγγλική μετάφραση, καθιστώντας το προσιτό σε όλους: τους ιστορικούς, αλλά και γενικότερα τους εραστές αναμνήσεων και μικροϊστορίας.

Περιμένουμε με ανυπομονησία τη μετάφραση στα ελληνικά.

«Μια μέρα του 1690 ένας γέρος άνθρωπος κάθεται στο σπίτι του στην Πάδοβα να γράψει τις αναμνήσεις του από τη γη που ανατράφηκε». Είχε ζήσει πολλά μέσα σε ένα κεντρικό και τραυματικό γεγονός εκείνου του αιώνα, τη μακρά πολιορκία του βενετικού Χάνδακα (σημ. Ηράκλειο) και την άλωσή του από τους Τούρκους. Εζησε τα γεγονότα της πολιορκίας, λαβώθηκε κιόλας. Στη συνέχεια, πρόσφυγας, πέρασε από τη Ζάκυνθο ή την Κέρκυρα για να καταλήξει στην Ιστρια και τα τελευταία χρόνια της ζωής του στην Πάδοβα.

Μνημείο. Ονόμασε τις αναμνήσεις του «σχόλη». Η απώλεια μιας πατρίδας είναι ούτως ή άλλως ένα τραύμα και ό,τι την ακολουθεί μπορεί να είναι άλλο ένα. Δεν αναφέρεται καθόλου στα χρόνια της προσφυγιάς και τις πιθανές δυσκολίες που συνάντησε όσο βρισκόταν στην Ιστρια και στην Πάδοβα. Γεγονός που καθιστά αυτές τις αναμνήσεις ένα μοναδικό μνημείο για τους τρόπους ανασυγκρότησης και επιλογής της μνήμης, τη θεραπευτική λειτουργία της, αλλά και τις διαθλάσεις των χώρων, των εμπειριών (που λειτουργούν ουσιαστικά ως σύμβολα) και εν τέλει όλης της ιστορίας. Παρατηρώντας, επιπλέον, τα στοιχεία που κρατάει ο Παπαδόπολι για να θυμηθεί την πατρίδα, έχουμε τη δυνατότητα να παρακολουθήσουμε τις αξίες, τα τοπία, τα σημεία που συνιστούν τη μνήμη και άρα τον διανοητικό κόσμο ενός ανθρώπου της τάξης του και της παιδείας του. Η τάξη του; Αυτή είναι ίσως και το κύριο παρατηρητήριό του... [συνεχίζεται, Του Ν. Ε. Καραπιδακη, Η Καθημερινή, 1/6/2008]


ΜΠΕΝΓΙΑΜΙΝ, Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΕΚΕΙ

Μια νέα κριτική βιογραφία του μεγάλου Γερμανού στοχαστή, που «διαβάζεται» σαν ντοκιμαντέρ για τη ζωή και το έργο του

Esther Leslie, Walter Benjamin, Reaktion Books, Λονδίνο 2007

Ο λαβύρινθος είναι η πατρίδα όσων διστάζουν. Β. Μπενγιαμιν

Στον Βάλτερ Μπένγιαμιν, ως πρόσωπο και ως βιογραφία, το πεπρωμένο, ως «μονόδρομος», έχει όνομα και σώμα: είναι το «σκυφτό ανθρωπάκι», από το ποίημα του Κλέμενς Μπρεντάνο, ένας καμπούρης νάνος, που «φροντίζει» κάθε πρόθεση και κάθε ενέργεια του μικρού Βάλτερ να ακυρώνεται, να «παγώνει στον χρόνο», να εξατμίζεται (πουφ!!!), μια διαρκής αναίρεση, που θα τον συνοδέψει σε όλη τη διάρκεια του βίου του, από το γενέθλιο Βερολίνο μέχρι το Παρίσι και το καταληκτήριο Πορτ Μπου. Η Εσθερ Λέσλι, καθηγήτρια για την πολιτική αισθητική στο Μπίρκμπεκ (Πανεπιστήμιο Λονδίνου), μας προσφέρει μία υποδειγματική βιογραφία, που διαβάζεται σαν σενάριο ενός ντοκιμαντερ.

«Με βαριές αποσκευές». Δεν είναι λίγοι οι χαρακτηρισμοί, που απέδωσαν φιλόσοφοι, λογοτέχνες και βιογράφοι στον «τυχο-διώκτη» (με την αμφισημία της έννοιας) Βάλτερ Μπένγιαμιν. Για τη Χάνα Αρεντ ήταν ένας από τους «ανθρώπους σε σκοτεινούς καιρούς», η Κατρίν Περέ τιτλοφορεί το ογκώδες δοκίμιό της «Χωρίς προορισμό», ο Φρέντερικ Χέτμαν τον χαρακτηρίζει «ταξιδιώτη με βαριές αποσκευές», ενώ ο Μπρούνο Αρπάια τιτλοφορεί το μυθιστόρημά του, που εκτυλίσσεται τα τελευταία χρόνια του Γερμανοεβραίου στοχαστή, «Ο άγγελος της ιστορίας», παραπέμποντας κατ’ ευθείαν σε αυτόν και τον Κλέε.

Αντίθετα, η Εσθερ Λέσλι επιλέγει τη δωρική απλότητα και αφήνει το ονοματεπώνυμο να δεσπόσει πάνω από και σε όλα.

Αυτό που ξεχωρίζει τη βιογραφία της Αγγλίδας καθηγήτριας από όσα σχετικά έργα έχουν κυκλοφορήσει μέχρι σήμερα και αφορούν ανάλογα εγχειρήματα και συλλογές ντοκουμέντων (με εξαίρεση την Benjaminiana των Χ. Πάτνις και Γκ. Σμιθ, τα «Νέα ντοκουμέντα για τον θάνατο του Β. Μπένγιαμιν», της Ι. Σόυερμανν, αλλά και την «Ατζέντα της εξορίας. 1933-1940», βλ. «Καθημερινή», 3. 1. 2007) έγκειται στον τρόπο που η συγγραφέας προσεγγίζει το θέμα της... [συνεχίζεται, Του Κωστα Καλφοπουλου, Η Καθημερινή, 1/6/200]

Μια κοιλάδα γεμάτη διαβόλους

Ενα πολωνικό μυθιστόρημα που θεωρείται ο ακρογωνιαίος λίθος της λιθουανικής μυθιστοριογραφίας

Τσέσλαβ Μίλος, Η κοιλάδα του Ισσα, μετ.- επιμ. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου, εκδ. Καστανιώτη

«Πάντοτε πίστευα ότι το συγκεκριμένο μυθιστόρημα ανήκει σε μια [...] ιδεώδη λιθουανική λογοτεχνία. Στη λογοτεχνία αυτή, [...] έχουμε αυτούς τους χαρακτήρες και αυτά τα μοτίβα, αυτά τα τοπία και αυτές τις εποχές, αλλά, δυστυχώς, δεν έχουμε κανένα μυθιστόρημα που να τα συναιρεί όλα σε ένα τόσο ολοκληρωμένο και όμορφο έργο. Το εν λόγω μυθιστόρημα ανήκει στην πολωνική λογοτεχνία. Υπό μία έννοια όμως, αυτό δεν έχει τελικά καμία σημασία».

Η περιγραφή της «Κοιλάδας του Ισσα» από τον φίλο του Τσέσλαβ Μίλος, Λιθουανό ποιητή Τομάς Βενκλόβα μας εισάγει κατευθείαν στην ιδιαιτερότητα του έργου: ο Πολωνός νομπελίστας Μίλος, σημαδεμένος από την ξενότητα και την εξορία, έγραψε ένα αριστουργηματικό πολωνικό μυθιστόρημα που θα μπορούσε να θεωρηθεί ο ακρογωνιαίος λίθος της λιθουανικής μυθιστοριογραφίας. Γεννημένος στη Λιθουανία, που απ’ όταν έπαψε να είναι ένα «απάτητο δάσος που το επισκέπτονταν λιγοστά πλοία των Βίκινγκς και μόνο» δεν σταμάτησε να αλλάζει χέρια. Εζησε στην Πολωνία, υπηρέτησε αρχικά ως διπλωμάτης το κομμουνιστικό καθεστώς και στη συνέχεια ζήτησε πολιτικό άσυλο στο Παρίσι (1951). Το 1960, μετακόμισε στις ΗΠΑ. Γύρισε στην Πολωνία μετά το Νόμπελ του 1980 και όταν πια τα έργα του κυκλοφορούσαν ελεύθερα, όπου και πέθανε.

Αντιφρονών, όχι ως λαμπρό πνεύμα αλλά ως ευαίσθητο στομάχι όπως έλεγε, συγγραφέας ενός θρυλικού δοκιμίου για τον ολοκληρωτισμό («Η αιχμάλωτη σκέψη», Ευρωεκδοτική), ο Μίλος θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές του καιρού μας, καθώς εντάσσει την Ιστορία σε μια ποίηση έντονα μεταφυσική, όσο και ριζωμένη στα πράγματα καθαυτά, τα οποία μεταμορφώνει. Αρνήθηκε τη λειτουργία της «υγιούς» σοσιαλιστικής τέχνης, διεκδικώντας το δικαίωμα της τέχνης στην πλάνη και προείπε τα κακά του πολέμου, αλλά και την πτώση του ολοκληρωτισμού – την ώρα που «εκατομμύρια οπαδοί της Νέας Πίστης θα στραφούν εναντίον της».

Πολιτική κριτική. Ενα από τα σημαντικότερα έργα του, η «Κοιλάδα του Ισσα», γραμμένη στις αρχές της δεκαετίας του ’50 και δημοσιευμένη το 1955, μιλάει για τα παιδικά χρόνια του συγγραφέα στη Λιθουανία, μακριά από τους γονείς του, στο σπίτι των παππούδων του. Από το έργο δεν λείπει η πολιτική σκέψη και κριτική, όπως στην πραγμάτευση της σχέσης αφεντάδων - χωρικών· ή στη θαυμάσια παρωδία με τη συνέλευση των διαβόλων που ενημερώνονται από την Κεντρική Επιτροπή τους για τη ρύθμιση της συμπεριφοράς τους: «λήγουν τα χοροπηδητά στα δάση και στους αγρούς» [...], η πρόοδος τους εγκλωβίζει σε ζοφερές γωνιές της γης». Είναι οι πάμπολλοι διάβολοι που αποτελούν το πλέον διακριτικό γνώρισμα του Ισσα και της κοιλάδας του και κάνουν τον συγγραφέα να αναρωτιέται: «πώς να ξεχωρίσει κανείς τα όντα που ήρθαν στην περιοχή με την εμφάνιση του Χριστιανισμού από τα άλλα τα αρχαιότερα;».... [συνεχίζεται, Της Τιτικας Δημητρουλια, Η Καθημερινή, 1/6/2008]


ΟΙ ΗΠΑ ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΜΕ ΤΡΟΠΟ ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΑΣ ΑΡΕΣΕΙ

Κάποιοι αποκαλούν το Διεθνές Κέντρο Δημιουργικής Γραφής του Πανεπιστημίου της Αϊόβα «ΟΗΕ των Συγγραφέων». Ισως ακούγεται υπερβολικό αλλά μέσα στα 40 χρόνια της λειτουργίας του έχει φιλοξενήσει στις ΗΠΑ πάνω από 1.100 λογοτέχνες απ’ όλον τον κόσμο. Οι συμμετέχοντες ζουν στην πολιτεία για τρεις μήνες, γνωρίζονται μεταξύ τους, δημιουργούν δίκτυα αλληλοϋποστήριξης, ανταλλάσσουν απόψεις και εμπειρίες.

Πριν από λίγες ημέρες ο επικεφαλής του προγράμματος, Κρις Μέριλ, βρέθηκε στη χώρα μας καθώς το International Writing Program σε συνεργασία με το Ιδρυμα Fulbright στην Ελλάδα και τον δήμο της Πάρου διοργάνωσε για τρίτη συνεχή χρονια το «Νέο Συμπόσιο», το οποίο φιλοξένησε 15 ξένους συγγραφείς στο «Σπίτι της Λογοτεχνίας» στο χωριό Λεύκες. Ο Μέριλ –που άφησε τη μαχόμενη δημοσιογραφία για την ποίηση– μίλησε στην «Κ» για το πρόγραμμα, τον απόηχο της 11ης Σεπτεμβρίου στην αμερικανική λογοτεχνία, τη σύγχρονη Αμερική αλλά και τα δύο του βιβλία που αφορούν την κάλυψη του πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία.

— Τι είναι το Διεθνές Κέντρο Δημιουργικής Γραφής του Πανεπιστημίου της Αϊόβα;

— Το πρόγραμμα αυτό ιδρύθηκε το 1967 και εγώ ανέλαβα τη διεύθυνσή του το 2000. Ο στόχος είναι να προσκαλούνται στην Αϊόβα επαγγελματίες συγγραφείς απ’ όλον τον κόσμο. Για να συμμετάσχουν πρέπει να έχουν εκδώσει τουλάχιστον ένα βιβλίο και να βρίσκονται στο μέσον της καριέρας τους. Ο τελευταίος όρος βέβαια δεν είναι αυστηρός. Εχουμε φιλοξενήσει συγγραφείς από 25 έως 70 ετών. Εχει σημασία για μας να βρίσκουμε ενδιαφέροντες ανοιχτόμυαλους ανθρώπους, που είναι διατεθειμένοι να αφήσουν το σπίτι τους για μερικούς μήνες και να έρθουν στην Αϊόβα να γράψουν και να δώσουν διαλέξεις, να συζητήσουν, να γνωρίσουν άλλους συγγραφείς. Γενικά είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα συνύπαρξη. Αυτή η ζύμωση εθνικοτήτων, λογοτεχνικών παραδόσεων, πολιτικών πιστεύω είναι το σημαντικότερο στοιχείο του προγράμματος.

— Ποιος είναι ο στόχος του συμποσίου στην Πάρο;

— Εδώ και τρία χρόνια, λοιπόν, με την υποστήριξη του προγράμματος Fulbright στην Ελλάδα, διοργανώνουμε κάθε Μάιο ένα συμπόσιο στην Πάρο όπου έρχονται Αμερικανοί και ξένοι συγγραφείς. Πριν από τη διαμονή τους καθορίζουμε ένα θέμα εργασίας –φέτος καταπιαστήκαμε με το ζήτημα «Σπίτι - Πατρίδα»– και τους ζητάμε να γράψουν κάτι γι’ αυτό. Στην Πάρο κάνουμε μια γόνιμη συζήτηση πάνω στα ποιήματα, τα δοκίμια, τα διηγήματα των συμμετεχόντων. Ολα τα γραπτά παίρνουν την τελική τους μορφή μετά την επίσκεψη στην Ελλάδα και γίνονται ηλεκτρονικό βιβλίο αλλά και πραγματική έκδοση... [Της Μαργαριτας Πουρναρα, Η Καθημερινή, 1/6/2008]

ΧΟΣΕ ΛΟΥΙΣ ΓΚΟΝΣΑΛΕΣ (1926-1996)


Παπαγεωργίου Βασίλης

Το 1898 οι ΗΠΑ εισέβαλαν στο Πόρτο Ρίκο και από τότε η μικρή χώρα βρίσκεται κάτω από την επικυριαρχία τους. Το Πόρτο Ρίκο είναι αιχμάλωτο. Σύμφωνα με τη βούληση των ΗΠΑ, οι Πορτορικάνοι δεν αξίζουν να ζουν σε μια δική τους πατρίδα, αλλά, αντίθετα, είναι άξιοι να πεθαίνουν στο Βιετνάμ, στο όνομα μιας πατρίδας που δεν είναι δική τους. Το Πόρτο Ρίκο είναι πολιτεία των ΗΠΑ. Αντιπροσωπεύεται στο Αμερικανικό Κογκρέσο, χωρίς δικαίωμα ψήφου, χωρίς φωνή.

Οι Βορειοαμερικάνοι ελέγχουν τα πάντα: Εσωτερική πολιτική, μεταφορές, επικοινωνίες, μισθούς, εργασιακές σχέσεις. Ο τοπικός στρατός είναι ενταγμένος στον βορειοαμερικάνικο. Η αποεθνικοποίηση του Πόρτο Ρίκο έγινε απόλυτη, μέσω του δρόμου της μετανάστευσης. Η φτώχεια έσπρωξε περισσότερο από ένα εκατομμύριο Πορτορικάνους στο να ψάξουν καλύτερη τύχη στη Νέα Υόρκη. Εκεί αποτελούν ένα υποπρολεταριάτο, που συσσωρεύεται στα πιο βρώμικα προάστια.

Η ημιαποικιακή κατάσταση της χώρας και το πρόβλημα της μετανάστευσης απασχόλησαν όλους τους πνευματικούς ανθρώπους του Πόρτο Ρίκο, από το 1898 μέχρι τις μέρες μας. Υπάρχει μια αξιοσημείωτη άνθηση της πορτορικανικής πεζογραφίας γύρω στη δεκαετία του 1950, που εισήγαγε νέα θέματα και νέες φόρμες μέσα στη μεγάλη κοίτη του ρεαλισμού. Ενα από τα θέματα που είναι σημαντικό για τη νησιώτικη κοινωνία είναι αυτό της μετανάστευσης μέχρι τη βορειοαμερικάνικη «μητρόπολη» και η προσπάθεια αντίστασης, για να μην ενσωματωθούν οι μετανάστες στην κουλτούρα των ΗΠΑ. Τρεις σημαντικοί συγγραφείς αυτής της περιόδου είναι ο Γκονσάλες, ο Σότο και ο Βαρκάρθελ.

Από τους τρεις ο πιο σημαντικός είναι ο Χοσέ Λουίς Γκονσάλες. Ο Γκονσάλες γεννήθηκε στον Αγιο Δομίνικο, από πατέρα Πορτορικάνο και μητέρα Δομινικανή. Εζησε και εκπαιδεύτηκε στο Πόρτο Ρίκο, από τα 4 χρόνια του. Σπούδασε Φιλολογία και Κοινωνικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο του Πόρτο Ρίκο και το 1947 έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στη Νέα Υόρκη, εμπειρία που υπήρξε πολύ σημαντική για το αφηγηματικό του έργο. Το ότι είχε υπερασπιστεί σε όλη του τη ζωή ριζοσπαστικές θέσεις (ήταν μαρξιστής) τού στοίχισε ακριβά.

Το 1953 ο Γκονσάλες, αντιδρώντας και καταγγέλλοντας την εξάρτηση της χώρας του από τις ΗΠΑ, εμποδίστηκε να ζήσει στην ίδια του την πατρίδα. Το απαίτησαν οι Βορειοαμερικάνοι. Ηταν τα χρόνια του μακαρθισμού και οι διώξεις εναντίον των προοδευτικών διανοουμένων και σε χώρες - υποχείρια των ΗΠΑ ήταν φοβερές. Το 1953 ο Γκονσάλες αναγκαστικά αυτοεξορίστηκε στο Μεξικό, όπου πήρε τη μεξικάνικη υπηκοότητα. Εζησε στο Μεξικό όλα τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής του. Ο ίδιος είχε πει πως είναι ένας συγγραφέας Πορτορικανός, ένας πανεπιστημιακός Μεξικάνος και πάνω από όλα σοσιαλιστής... [συνεχίζεται, Κική Αλεξοπούλου, Ριζοσπάστης, 1/6/2008]

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΘΕΜΑΤΑ

Ο BΑΓΓΕΛΗΣ PΑΠΤΟΠΟΥΛΟΣ ΔΕΝ ΜΑΣΑΕΙ ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΤΟΥ

Tρία βιβλία του Bαγγέλη Pαπτόπουλου συστεγάζονται σ' έναν τόμο με τίτλο «H γενιά μου». η δική μου γενιά τα διάβαζε αυτόνομα, στη δεκαετία του '80, με χρονολογική σειρά «Tα Kομματάκια», «Διόδια», «Tα Tζιτζίκια» και ανακάλυπτε, μέσα από τις σελίδες τους, έναν συγγραφέα που δεν μασάει τα λόγια του.
ΕΛΕΝΑ Δ. ΧΑΤΖΗΙΩΑΝΝΟΥ, ΤΑ ΝΕΑ, 31/5/2008



Ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος βγήκε στα γράμματα το 1979 - εικοσάχρονος τότε - μιλώντας την πραγματική γλώσσα της εποχής του. Θυμωμένα, καθαρά, απενοχοποιημένα, μ' ένα στρίψιμο της βίδας στο μέρος της καρδιάς.
H περιπέτεια της δικαστικής διαμάχης με τον αρχικό εκδότη, τον «Κάλβο», έθεσε τα πρώτα βιβλία του εκτός κυκλοφορίας. Γι' αυτό η επανακυκλοφορία τους τώρα από τον «Κέδρο», έχει τη σημασία της. Κυρίως διότι, καθώς διαβάζεται ως τριλογία, επιβεβαιώνει τον κριτικό εκείνης της εποχής, Σπύρο Τσακνιά ο οποίος, παραφράζοντας τον Χάινριχ Μπελ, μιλούσε για «ομαδικό πορτρέτο με μια γενιά»... [συνεχίζεται]

H NΑΝΤΙΝ ΓΚΟΡΝΤΙΜΕΡ ΔΕΝ ΛΕΕΙ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ, ΤΑ ΔΕΙΧΝΕΙ

MIA ΛEYKH NΟTIΟAΦPIKANH. ENAΣ MEΛAΨΟΣ APABAΣ. MIA ΠΛΟYΣIA AΣTH. ENAΣ ΦTΩXΟΔIABΟΛΟΣ. MIA EPΩTIKH ΣXEΣH ΠΟY TPIZEI AΠΟ THN APXH. H MΠΟYPZΟYA ΞENΟΦΟBIA, AΠΟ THN ANAΠΟΔH

ΣΟΦΙΑ ΝΙΚΟΛΑΪΔΟΥ, ΤΑ ΝΕΑ, 31/5/2008

H Τζούλι Σάμερς είναι λευκή. Κόρη μεγαλοεπιχειρηματία της Νοτίου Αφρικής, αισθάνεται άβολα με τους μεγαλοκαρχαρίες της τάξης της. Έχει διαδηλώσει από χρόνια την επανάστασή της απέναντι στα οικογενειακά ιδεώδη, αποποιήθηκε τα κοκτέιλ πάρτι και τις πισίνες - όχι όμως το πλούσιο πατρικό κληροδότημα. Εργάζεται στις δημόσιες σχέσεις μιας εταιρείας που διοργανώνει συναυλίες καλλιτεχνών. Ζει τη ζωή της στα underground προάστια. Οικογένειά της είναι οι φίλοι της, μποέμηδες λευκοί που συγκεντρώνονται καθημερινά στο Ελ Έι Καφέ και επαναστατούν πάνω από ένα φλιτζάνι καπουτσίνο.


Ο Ιμπραήμ ιμπν Μούσα, για τους λευκούς Αμπντού, είναι Άραβας. Παράνομος πρόσφυγας στη χώρα της Τζούλι, αγωνίζεται με νύχια και με δόντια να ξεφύγει από τη δαγκάνα του νοτιοαφρικανικού νόμου και το σκονισμένο τριτοκοσμικό κρατίδιο που έχει αφήσει πίσω του. Δουλεύει σε συνεργείο αυτοκινήτων, χωρίς χαρτιά, για φραγκοδίφραγκα. Ονειρεύεται μια άλλη ζωή. Μια νόμιμη βίζα. Μια αξιοπρεπή δουλειά. Θέλει να ξύσει από πάνω του την παλιά ζωή και την πατρίδα του... [συνεχίζεται]

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ Η ΠΕΡΙΡΡΕΟΥΣΑ ΑΒΥΣΣΟΣ

Της Μαριας Τοπαλη*

O Λένιν υποστήριζε ότι σοσιαλισμός = σοβιέτ + εξηλεκτρισμός. Αν με αφορμή τις βραβεύσεις του «Διαβάζω» (από όπου παρήλασαν, ως μη όφειλαν, οι εκπρόσωποι των κομμάτων) μεταφέραμε την εξίσωση στο σήμερα και βάζαμε στη θέση του σοσιαλισμού τον πολιτισμό, και ειδικά το βιβλίο, τότε θα βάραιναν στην άλλη πλευρά οι υποδομές: βραβεύσεις συν υποτροφίες συν βιβλιοθήκες. Τίποτε από αυτά δεν διαθέτουμε επαρκώς. Η προσπάθεια του «Διαβάζω» είναι αξιέπαινη, αλλά υπενθυμίζει την περιρρέουσα άβυσσο. Τι μήνυμα δίνει άραγε η κοινωνία που δεν βραβεύει, δεν παρέχει συγγραφικές υποτροφίες, δεν διαθέτει σύγχρονο δίκτυο βιβλιοθηκών; Μα, φυσικά, ότι το αγαθό-βιβλίο δεν την ενδιαφέρει. Οσοι γράφουν ας έχουν πλούσιους συγγενείς ή ας γίνουν αργόμισθοι, ιδίως αν καταπιάνονται με την ποίηση, που δεν πουλάει... Και όσοι διαβάζουν, ας πληρώσουν από την τσέπη τους και στον χώρο που διαθέτει ο καθένας (είπατε τίποτε για ανισότητες και διακρίσεις;).

Δεν ξέρω τι έλεγε, αν έλεγε, ο Λένιν για την ποίηση. Σήμερα, πάντως, λέγονται πολλά από πολλούς. Αλλοι τη θέλουν να επανέρχεται δυναμικά, άλλοι να πεθαίνει, άλλοι να αλλάζει υποκείμενο, ρόλο, πεδίο. Το βέβαιο είναι ότι η εν Ελλάδι εκδοχή της διαδεδομένης αυτής συζήτησης διεξάγεται ερήμην πραγματικών δεδομένων. Διότι εκτός από τις υποδομές αποστρεφόμαστε και τα στοιχεία, δηλαδή τα τεκμήρια. Πόσα βιβλία; Από ποιους; Σε πόσο χρόνο; Με ποιo θέμα; Με ποιο κόστος; Η διατύπωση απόψεων ελλείψει τεκμηρίων είναι, βεβαίως, το λανθάνον σπορ στο οποίο επιδιδόμαστε με εντυπωσιακά αποτελέσματα... [συνεχίζεται]

*Η Μαρία Τοπάλη είναι ποιήτρια.

ΕΝΑΣ ΑΡΓΕΝΤΙΝΟΣ ΣΤΗΝ ΟΞΦΟΡΔΗ

Του ΗΛΙΑ ΜΑΓΚΛΙΝΗ, Η Καθημερινή, 31/5/2008

Ο 45χρονος Γκιγιέρμο Μαρτίνες βιοποριζόταν επί σειράν ετών διδάσκοντας Μαθηματικά. Οχι πως ήταν κανένας τυχαίος. Είχε σπουδές περιωπής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Στα Μαθηματικά φυσικά. Ομως ο Μαρτίνες είχε πάντα μια κρυφή αγάπη: τη λογοτεχνία. Εχοντας ως οπλοστάσιο το μαθηματικό του μυαλό και την προσωπική του βιβλιοθήκη γεμάτη Μπόρχες, Κορτάσαρ, Κάφκα, Χέμινγουεϊ, Φόκνερ και Κάρβερ, ο Μαρτίνες έγραψε το πρώτο του μυθιστόρημα «Σχετικά με τον Ροδερέρ», ένα βιβλίο για την εναγώνια (και αυτοκαταστροφική) αναζήτηση της απόλυτης γνώσης. «Ο “Ροδερέρ”», λέει ο ίδιος στην «Κ», «είναι μια επεξεργασία του φαουστικού μύθου, τοποθετημένη σε μια κωμόπολη της Αργεντινής στον Νότο. Πολλοί συμπατριώτες μου θεωρούν αυτό το βιβλίο καλύτερό μου. Επειδή έχει αργεντίνικο χρώμα».
Εγκλημα
. Ωστόσο, θα είναι με το δεύτερο βιβλίο του, την «Ακολουθία της Οξφόρδης» που θα «σπάσει» τα σύνορα. Το βιβλίο μεταφράστηκε σε 35 γλώσσες, σε χώρες που όπως λέει ο συγγραφέας, «ουδεμία σχέση έχουν με την Αργεντινή». Οπως μαρτυρά και ο τίτλος, το μυθιστόρημα διαδραματίζεται στον χώρο των σπουδών του συγγραφέα. «Με το που πάτησα το πόδι μου στην Οξφόρδη, σκέφτηκα ότι ήταν περιβάλλον ιδανικό για αστυνομικό μυθιστόρημα». Και το έστησε: Ενας νεαρός φοιτητής απ’ την Αργεντινή ανακαλύπτει το πτώμα μιας ηλικιωμένης γυναίκας, δολοφονία που σχετίζεται με έναν κορυφαίο μαθηματικό, τον Αρθουρ Σέλντομ... [συνεχίζεται]

Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΡΩΤΑ



Διαχρονικά. Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΚΙΩΝΗ, Ελευθεροτυπία, 31/5/2008

Ηταν μια θαυμαστή τριάδα των γραμμάτων μας. Της ίδιας αριστερής ιδεολογίας, της ίδιας περίπου ηλικίας, το ίδιο βραχύσωμοι, αλλά θαλερότατοι και οι τρεις. Μα πάνω απ' όλα σοφοί και σεβαστοί, ακόμα και στους ιδεολογικούς τους αντιπάλους.
Γεννήθηκαν, έζησαν και πέθαναν τα ίδια πάνω-κάτω χρόνια. Κατά σειρά: Μάρκος Αυγέρης (1883-1973, στα ενενήντα του), Κώστας Βάρναλης (1884-1974, στα ενενήντα του επίσης), Βασίλης Ρώτας (1889-1977, στα ογδόντα οχτώ του). Και είχα την τύχη να γνωριστώ και με τους τρεις.
Σήμερα θ' αναφερθώ στον Βασίλη Ρώτα. Αφ' ενός επειδή χθες συμπληρώθηκαν 31 χρόνια από τότε που έφυγε από τη ζωή, αφ' ετέρου γιατί πρόσφατα κυκλοφόρησε ένα ακόμη βιβλίο του, με τη φροντίδα πάντα της συντρόφου του και πνευματικής συνοδοιπόρου Βούλας Δαμιανάκου, η οποία, με τη συμβολή της κόρης της, της ζωγράφου Ελένης Βασιλοπούλου, έχει αφοσιωθεί, πέρα από τα δικά της εξαιρετικά πονήματα, στη διάσωση του έργου του Ρώτα.
Πρόκειται για το βιβλίο με τίτλο «Επιθεώρηση στα χιόνια» -το τρίτο με διηγήματα, ύστερα από τα «Παλιές ιστορίες» και «Οι θησαυροί του Κιαμήλη και άλλα διηγήματα». Τα περισσότερα του νέου βιβλίου αναφέρονται στο στρατό και στους πολέμους, όπου ο Ρώτας υπηρέτησε είκοσι χρόνια ως αξιωματικός...[συνεχίζεται]

Πέρσιβαλ Εβερετ: «Πληγωμένοι»


Ο Πέρσιβαλ Εβερετ από το μεταμοντέρνο, παιγνιώδες «Σβήσιμο» περνά με άνεση στους «Πληγωμένους» στην παραδοσιακή, νηφάλια αφήγηση
Ενας μαύρος εκπαιδευτής αλόγων, ιδιοκτήτης ράντσου στο Γουαϊόμινγκ που σέρνει τη σκιά της νεκρής γυναίκας του. Ενας ηλικιωμένος, παλιός τρόφιμος των φυλακών, που βουλιάζει στη μοναξιά του. Ενας γκέι πιτσιρικάς που προσπαθεί να χαράξει την πορεία του σε έναν κόσμο που τον κάνει να ασφυκτιά. Ενα ακρωτηριασμένο μικρό κογιότ, θύμα της απάνθρωπης βίας κυνηγών. Το πτώμα ενός γκέι πεταμένο στην έρημο.
Αυτοί είναι οι «Πληγωμένοι» (Εκδόσεις Πόλις, μετάφραση Λύο Καλοβύρνα) που ζουν αποτραβηγμένοι στις ερημιές της αμερικανικής επαρχίας. Μόνο που η επίπλαστη γαλήνη και η ισορροπία που έχουν βρει με τους συντηρητικούς κατοίκους δυναμιτίζεται από μια ομάδα νεοναζί, που σπέρνει ανελέητη βία.
«Σπουδή πάνω στον σύγχρονο ρατσισμό», «παραβολή για την Αμερική του Μπους», «μελέτη πάνω στην κοινωνική βία», γράφουν οι κριτικές. Ο Αμερικανός συγγραφέας Πέρσιβαλ Εβερετ δεν δίνει εξηγήσεις. «Αυτό είναι το πλεονέκτημα της λογοτεχνίας», λέει στις συνεντεύξεις του. «Δεν αποκαλύπτω ποτέ τις προθέσεις μου και οι αναγνώστες μπορούν να κάνουν ό,τι συνειρμούς επιθυμούν». Ετσι και αλλιώς η ιστορία στους «Πληγωμένους» δεν αφήνει πολλά περιθώρια ερμηνείας.
Ο Εβερετ έγραψε ένα σύγχρονο γουέστερν γεμάτο αίμα που ζωγραφίζει με τα πιο γκρίζα χρώματα την αμερικανική επαρχία. Σε ένα προηγούμενο μυθιστόρημά του, το «God's Country» το '94, παρωδούσε την πλοκή του κλασικού γουέστερν, θέλοντας να ξεσκεπάσει τον μύθο της «κατάκτησης της Δύσης». Εδώ χρησιμοποιεί τη φόρμα του, για να στηλιτεύσει την υποκρισία των λευκών ρέντνεκς, των κατοίκων της αμερικανικής ενδοχώρας, των κατεξοχήν ψηφοφόρων του Μπους και τώρα του Μακ Κέιν. Εμπνέεται από την αληθινή ιστορία του φοιτητή Μάθιου Σέπαρντ, που βασανίστηκε και δολοφονήθηκε στο Γουαϊόμινγκ το '98.
Ηταν ένας εικοσάχρονος γκέι που μπήκε σε ένα μπαρ και δέχθηκε την πρόσκληση δύο ντόπιων να συνεχίσουν το ποτό αλλού. Την άλλη μέρα βρέθηκε το πτώμα του σε άθλια κατάσταση στην ερημιά. Οι δύο ντόπιοι συνελήφθησαν, αλλά τους υπερασπίστηκαν όλοι οι σκληροπυρηνικοί ακροδεξιοί της περιοχής με το σύνθημα «οι αδερφές σκοτώνουν με το AIDS»... [συνεχίζεται στην Ελευθεροτυπία, 30/5/2008, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΣ]
http://www.blueflowerarts.com/images/galleryimages/everett5.jpg

PERCIVAL EVERETT, NOVELIST

“Percival's talent is multifaceted, sparked by a satiric brilliance that could place him alongside Wright and Ellison.” — Publisher's Weekly
Percival Everett is the author of fifteen novels, three collections of short fiction, and one volume of poetry. Among his novels are Wounded, Glyph, Erasure, American Desert, For Her Dark Skin, Zulus, The Weather and The Women Treat Me Fair, Cutting Lisa, Walk Me to the Distance, Suder, The One That Got Away, Watershed, God's Country, his short story collection is Big Picture, and his poetry book is re:f (gesture). He is the recipient of the Academy Award from the American Academy of Arts and Letters, the Hurston/Wright Legacy Award, the PEN/Oakland-Josephine Miles Award for Excellence in Literature (for his 1996 story collection Big Picture) and a New American Writing Award (for his 1990 novel Zulus). His stories have been included in the Pushcart Prize Anthology and Best American Short Stories. He has served as a judge for, among others, the 1997 National Book Award for fiction and the PEN/ Faulkner Award for Fiction in 1991. He teaches fiction writing, American Studies and critical theory and he has taught at Bennington College, The University of Wyoming and the University of California at Riverside. He is currently at the University of Southern California.
With these novels and collections of stories to his credit, Everett has developed a reputation as a wordsmith. One critic describes him as a lyrical writer, whose “stark and sometimes powerful prose” leaves a lasting impression. His 1994 book God’s Country drew measured praise from the New York Times: “[The novel] starts sour, then abruptly turns into Cowpoke Absurdism, ending with an acute hallucination of blood, hate and magic. It’s worth the wait. The novel sears.”
Born and raised in Columbia, S.C., Everett spent a childhood “filled with books,” he says. As an undergraduate at the University of Miami, majoring in philosophy and biochemistry, he discovered the writings of early 20th-century analytic philosopher Ludwig Wittgenstein. Wittgenstein held that most philosophical problems were semantic— misunderstandings caused by imprecise language. “I was seduced completely by Wittgenstein,” Everett says. “He still informs my way of thinking. The root for me is matters of language.”

http://www.blueflowerarts.com/images/galleryimages/everett4.jpg

He has worked as a musician, a ranch hand and a high school teacher. In addition to writing Everett is a painter, a woodworker and a flyfisherman. He trains mules on his ranch outside of Los Angeles...


Ο ΠΟΛΥΣΧΙΔΗΣ ΠΙΕΡ ΑΣΟΥΛΙΝ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ


Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ, Ελευθεροτυπία, 30/5/2008

Pierre Assouline | D.R.
Ο Πιερ Ασουλίν [Pierre Assouline], ο φημισμένος Γαλλομαροκινός δημοσιογράφος, blogger και συγγραφέας μεταξύ άλλων ενός βιβλίου που αγάπησε πολύ και η Ελλάδα, του «Ξενοδοχείου Lutetia» («Πόλις»), βρέθηκε ξανά στην Αθήνα. Αφορμή, η παρουσίαση της έκδοσης με τίτλο «Paris Peinture», που αφορά την έκθεση που με τον ίδιο τίτλο εγκαινιάζεται στις 4 Ιουνίου στο Ιδρυμα Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Θεοχαράκη. Στην έκδοση οι 22 Ευρωπαίοι ζωγράφοι (μεταξύ αυτών και ο Αλέκος Φασιανός), συνομιλούν με ισάριθμους συγγραφείς -μεταξύ αυτών και ο Ασουλίν.
Προτού ανηφορίσει στη Διεθνή Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης για να μετάσχει σε στρογγυλό τραπέζι με θέμα «Τα λογοτεχνικά βραβεία στη Γαλλία» (σήμερα) και να παρουσιάσει το δημοφιλές blog του «La republique des livres» (αύριο), ο μαχητικός δημοσιογράφος άδραξε την ευκαιρία να μας ξαναμιλήσει για την εμμονή του: τα blogs. Εχει κάθε λόγο. Εδώ και 4 χρόνια το προσωπικό blog του στην ιστοσελίδα της «Le Monde» έχει γίνει πεδίο γόνιμου δημοσίου διαλόγου. Ο Ασουλίν παραδέχεται πως δεν προλαβαίνει να απαντήσει σε όλα τα σχόλια. Τον βομβαρδίζουν καθημερινά.
«Αυτή είναι η εξέλιξη της δημοσιογραφίας», επαναλαμβάνει. «Το πρόβλημα δεν είναι πλέον η ίδια η δημοσιογραφία, αλλά το μέσο. Το Ιντερνετ έχει τεράστια επιρροή. Το χαρτί δεν έχει μέλλον».
Εντούτοις, δεν θεωρεί «εργαλείο» για τη σύγχρονη Δημοκρατία το Ιντερνετ. Αλλωστε, δεν πιστεύει στη «συμμετοχική Δημοκρατία». «Δεν είμαι υπέρμαχος φαινομένων όπως η Wikipedia. Γι' αυτό τον λόγο και τα ερασιτεχνικά blogs δεν με ενδιαφέρουν», τονίζει... [συνεχίζεται]

Friday, May 30, 2008

Η αναζήτηση του Β. Σ. Νάιπολ, μέσα από τη βιογραφία του

Τον τίτλο του βιβλίου του με θέμα τη ζωή του νομπελίστα συγγραφέα Β.Σ. Νάιπολ, ο Φίλιπ Φρεντς παίρνει από ένα από τα γνωστότερα βιβλία του βιογραφούμενου. Το «Γύρισμα του ποταμού» και συγκεκριμένα την πρώτη φράση που λέει τα εξής: «Ο κόσμος είναι αυτό που είναι· εκείνοι που δεν είναι τίποτα, που αφήνουν τον εαυτό τους να γίνει ένα τίποτα, δεν έχουν θέση μέσα του». Τέτοιες αποστροφές μόνο αγανάκτηση προκαλούν στους ανοιχτόμυαλους ανθρώπους, ενστικτώδη σχεδόν αγανάκτηση. Η προσεκτικά σχεδιασμένη πρόταση που χωρίζεται με μια άνω τελεία σε δύο μέρη, ίσως να είχε αυτόν τον σκοπό. Σίγουρο όμως είναι ότι περικλείει απολύτως τον άνθρωπο, τον φόβο του του κενού, την περιφρόνησή του για τους ηττημένους. Και σίγουρα η περιέργεια που παράλληλα προκαλεί, είναι ένας καλός λόγος για να διαβάσει κανείς τη βιογραφία. Οπως γράφει ο «Εκόνομιστ», είναι μια διεισδυτική, αντικειμενικά και πλατιών οριζόντων προσπάθεια. Τίτλος: The World is what it is (εκδ. Picador, 400 σελ., 20 στερλίνες).
Ο γεννημένος το 1932, στο Τρινιδάδ, ινδικής καταγωγής, Β.Σ. Νάιπολ, σήμερα σερ Βίντια Νάιπολ, κατανοείται σαν περίπτωση, μόνο εντός του κοινωνικοϊστορικού περιβάλλοντος από το οποίο προήλθε. Το κενό, όπως γράφει ο βιογράφος, είναι το κέντρο του Τρινιδάδ. Στη διάρκεια του 16ου αιώνα, οι Ισπανοί, οι Ολλανδοί, οι Γάλλοι και οι Αγγλοι ξεκλήρισαν και αφάνισαν τον ντόπιο πληθυσμό του νησιού. Το κενό γέμισαν μετανάστες από παντού - απόγονοι των εξολοθρευτών, Ελληνες, Πορτογάλοι, Δυτικοαφρικανοί, Κινέζοι, Ινδοί, Βενεζουελάνοι και Μαδεϊράνοι, όλοι τους, διαιρεμένοι από τη ράτσα και τη γλώσσα και χωρισμένοι ακόμα από τη θρησκεία και την κάστα στην οποία ανήκαν· και οριοθετημένοι τελικά από το χρώμα, άσπρο, ασπρουλό, τσαγιένιο, καφένιο, σοκολατένιο, μαύρο, κατάμαυρο, όπως το λέει ένα τραγουδάκι της Καραϊβικής.

Οι πρόγονοι του Νάιπολ αξίωναν το στάτους των Βραχμάνων, αλλά στο Τρινιδάδ έφθασαν ως ανειδίκευτοι εργάτες, οι πιο καταφρονεμένοι των καταφρονεμένων, φορτωμένοι σε πλοία και προερχόμενοι από τη λιμοκτονούσα Ινδία του 19ου αιώνα. Σκοπός ήταν να αναπληρώσουν το κενό που άφησαν οι απελευθερωμένοι σκλάβοι. Από την πλευρά της μητέρας του, κατάφεραν να αποκτήσουν ένα μεγάλο σπίτι και ένα μαγαζί, καταλαμβάνοντας μια θέση που τους επέτρεπε αυτοί να περιφρονούν τους άλλους. Από τη μεριά του πατέρα του, παρέμεναν κοντά στη γη και στη δούλεψή της. Αξιοπερίεργα όμως, ο πατέρας του Σεσπερσάντ Νάιπολ ήταν εκείνος που απέδρασε όχι μέσω της απόκτησης μαγαζιού, αλλά μέσα από την κατάκτηση της γλώσσας. Εμαθε μόνος του αγγλικά και κατάφερε να πιάσει δουλειά ως δημοσιογράφος στην «Γκάρντιαν της Τρινιδάδ». Εγραψε και διηγήματα που το στυλ τους ο γιος καμάρωνε ότι είχε πρότυπό του. Το να ζεις όμως σε δυο κόσμους, δεν είναι εύκολη υπόθεση. Είναι και ριψοκίνδυνο. Μια ημέρα, ο πατέρας κοίταζε τον καθρέφτη και είδε το τίποτα, σαν να είχε εξαφανισθεί σε κάποιο πολιτισμικό αδιέξοδο. Ο σερ Βίντια δαπάνησε τη ζωή του πασχίζοντας να ανοίξει δρόμο στο ίδιο αδιέξοδο. Μες στη φασαρία της πολυμελούς οικογένειας, πάνω από 20 ξαδέλφια, 40 άτομα που κοιμώνταν στο ίδιο σπίτι, ο πατέρας διάβαζε στον γιο Τσαρλς Ντίκενς, Γκι ντε Μοπασάν, Γουίλιαμ Σαίξπηρ, Σόμερσετ Μομ.
Το καλύτερο σχολείο του νησιού, το Κουίνς Ρόαγιαλ Κόλετζ, τον μεταμόρφωσε σε Αγγλο του δημόσιου σχολείου. Οκτώ χρόνια αργότερα, το 1950, άδραξε την ευκαιρία, σαν φοιτητής στο Γιουνιβέρσιτι Κόλετζ της Οξφόρδης, να νικήσει τους Αγγλους στο ίδιο το παιχνίδι τους, τη γλώσσα. Εξυπνος, γοητευτικός, με αψεγάδιαστη προφορά, έμοιαζε τακτοποιημένος. Φλερτάρισε και κέρδισε τη φοιτήτρια της Ιστορίας, Πατρίτσια Χέιλ, όντας αρκετά δυνατός για να τα βάλει με τις φυλετικές προκαταλήψεις των γονιών της. Αλλά, μετά την Οξφόρδη, στη δεκαετία του 1950, η Αγγλία του έκλεισε τις πόρτες. Σε μια συνέντευξη εργασίας του BBC, οι εξεταστές τού γέλασαν κατάμουτρα. Θύμωνε και ανέλυε. Στα γράμματά του στην Πατρίτσια λέει πράγματα που προοιωνίζονται το μετέπειτα έργο του. Ουδέποτε γύρισε πίσω. Ηταν συγγραφέας και όχι ένας περιφερόμενος συγγραφέας από το Τρινιδάδ... [The Economist, Η Καθημερινή, 30/5/2008]

Thursday, May 29, 2008

JK Rowling pens a little more Harry Potter

From , May 28, 2008

J. K. Rowling drew a line under Harry Potter with the seventh and final book last summer. But it seems the line is distinctly shaky: a year on, and she’s already crossed it, with a Potter prequel.


Author J. K. Rowling

(Bill Haber)

Author J. K. Rowling

The one-off 800-word handwritten “storycard” hardly counts as a book, but that won’t stop bidders at Waterstone’s on June 10, when – with the assistance of Sotheby’s – it goes on auction for writers’ charity English PEN and Dyslexia Action. “There is just no telling how high the bidding will go,” Sotheby’s specialist Philip Errington said, and with good reason – one of seven handwritten copies of Rowling’s book of stories The Tales of Beedle the Bard netted 1.95 million for charity in 2007, the highest ever price achieved at auction for a modern literary manuscript.

The storycard finishes with the words “From the prequel I am not working on – but that was fun!” and is signed J. K. Rowling, 2008. It will be sold alongside 12 other storycards, written by A-list authors such as Margaret Atwood and Tom Stoppard. In August a printed postcard book featuring all 13 stories will go on sale, with profits going to English PEN and Dyslexia Action... [article continues]



Archive: The intimate secrets of Susan Sontag


Susan Sontag
Photo credit/copyright: Annie Leibovitz,
courtesy of the artist

From May 25, 2008

The literary giant Susan Sontag was determined to beat the cancer that claimed her. Now her son tells the story of her final struggle, and opens her private papers to reveal intimate secrets about her life


Susan Sontag burst upon the 1960s in a blaze of black hair, black eyes, passion and intellectual potency – the ultimate babe with brains. An exceptional essayist, she challenged accepted cultural wisdom and was particularly brilliant on how photography changes the way we think about the past and present. For her, cameras and celebrity held no fear, and her image was captured by the most avant-garde and distinguished photographers. Before their lenses she is beautiful, haunting: sculpted face, strong body.

Yet two years ago, shocking photographs of Sontag were published, taken by one of the great loves of her life, the celebrity portraitist Annie Leibovitz. In an autobiographical tome, Leibovitz caught in explicit detail the painful last journey that ended in Sontag’s death in December 2004. Here she is unrecognisable, hair shorn, in the final, ugly, bloated stages of a fatal blood cancer; there, dressed for the grave, in grotesque finery.

http://graphics.boston.com/bonzai-fba/Third_Party_Photo/2006/07/15/1152974372_8161.jpg

Philip Rieff (left) and Susan Sontag in 1966. (Reprinted with permission of Insight Magazine. Copyright 2004. Newsworld Communications. All rights reserved. Photo by Brig Cabe (left); Tony Rollo / Newsweek)

This is a story about a woman who lived an epic life and who, in death, still holds power over those who loved her. Long before Sontag became an academic amazon, before others adopted her as an icon, she had been a frightened, asthmatic little girl, abandoned by her alcoholic mother and pregnant at 19. Fleeing the older husband she married within days of meeting him – the sociologist Philip Rieff – she made her way to New York to begin her writing career and bring up their son alone. He, somehow, often gets written out of the details of her life. His name is David Rieff and he has written a book about her painful death. In it he attempts to be truthful about living with the dying Sontag, about universal life-and-death dilemmas. Yet the reader is left wondering why he wrote it; puzzling over what those who loved Sontag believed was right to publish about her private pain. Could capturing her in death have become a way for both her son and her lover to possess her, finally, in a way that wasn’t possible in life?

Rieff agrees to talk in Rome. His mother brought him here when he was a teenager, and he can’t escape thoughts of her: she would, he says, have loved the wine bar he discovered last night; he knows she would have crammed every day here to bursting point... [article continues]


Ismail Kadare: Once upon a time... under Enver Hoxha's brutal communist regime in Albania!

From May 22, 2008

Alice Fordham talks to the venerable Albanian author about his life under Communist rule

Albanian writer Ismael Kadare (born 1936) at his flat in Paris

Ismail Kadare wrote for decades under Enver Hoxha's brutal communist regime in Albania, was suspected of spying and threatened with punishment for subversive writing. Despite all this, at 72 he is serene.

Sitting on a cream sofa in his lovely Paris flat, his architectural face and booming, accented French give him his authoritative air. But his confidence is also born of widespread recognition. A winner of the International Man Booker Prize, he is adored in Albania and read across Europe, particularly in France. Now, at last, his work is seeping into the Anglophone consciousness.
Last year, the collection Agamemnon's Daughter was published. The title story took the Greek theme of sacrifice and gave it chilling resonance within a totalitarian regime. Now The Siege, a novel, is published in English, thanks in part to the tireless work of the translator David Bellos.
Written in 1970, it tells of a fictional siege against an Albanian fortress by the Ottoman Army. One - patriotic - interpretation is that Albania is as impregnable as the fortress in the story, but another (given that the Turks did eventually conquer Albania) is that it is only a matter of time before greater forces overpower a smaller one. What is striking, though, are the nuances of the way the Ottoman general controls the army - he sends subversive elements to dig a tunnel, much as Hoxha sent dissidents to mine chromium. And the book seemed a rallying cry to people besieged by the forces of tyranny; even as they are brutalised by the siege, they are hardened against it.
But Kadare disagrees strongly with the idea of the book as a directly dissident work. “This is an almost entirely innocent book in that respect,” he says. “It doesn't claim to or aim to criticise the regime itself.” But despite this, he says, it is subversive in another way: “If you write real literature...normal, authentic literature, then you have already done something that by the fact of being there is against the totalitarian regime.
“Because all totalitarian regimes, especially Stalinist ones, aren't normal, they're mad,” he adds. “So if you manage to do something normal, then you are already against the regime just by the fact of doing it. For me, great literature is just genetically, by its very nature, against totalitarianism. If a book is well done, not to say great or anything - but is a good, proper genuine book, then it is automatically against the totalitarian regime.”
The idea of artistic expression as freedom in itself was obviously tremendously important to Kadare when he wrote the book. “I wrote it in the depths of the totalitarian night,” he says. “And I was very happy when I published it, because it had absolutely nothing to do with the Communist slogans of the day or all the ideological baggage that is part of the culture of Stalinist societies. To be able to write free things in circumstances that are not free is really wonderful.”
He tells me how, in 1981, the son of the Prime Minister, a friend, came to him to tell him that the Government suspected him of spying and that he must be careful. But Kadare's response was to try to forget this, to ignore the authorities and their view of him. Because, he says: “In a country of that kind, the first thing for a writer is the most important one, the most substantial one, it is: do not take the regime seriously.
“You are a writer, you are going to have a much richer life than they have, you are in some sense or another eternal by comparison with those kinds of people, and in the last analysis you don't need to bother about them very much.”
He laughs. “Easy to say,” he says, “but when you're actually there, it's not so easy to do.” He draws a parallel with Dante in the Inferno, when a tempest comes into sight. Virgil, his guide to the underworld, assures him that he need not worry because it is a dead tempest and cannot harm him. “If the writer convinces himself that the tempest is dead,” Kadare says, “the writer is saved.”...

Συλλέκτης παλαιών βιβλίων; Συλλαμβάνεσαι!

Αν έχετε παλιά βιβλία στη βιβλιοθήκη του σπιτιού σας, κληρονομιά από βιβλιοθήκη της οικογένειας, ή αν είστε συλλέκτης παλιών βιβλίων, κινδυνεύετε να βρεθείτε ακόμα και στη φυλακή. Για την τύχη των παλιών αντιτύπων, δε, ούτε λόγος. Θα κατασχεθούν!
Εξήντα δύο προσωπικότητες της δημόσιας πνευματικής ζωής της χώρας καταγγέλλουν και αγωνιούν: «Τον τελευταίο καιρό έρχονται στο φως της δημοσιότητας διαδοχικές περιπτώσεις κατασχέσεων παλιών βιβλίων και συλλήψεων των κατόχων τους. Είναι απορίας άξιον ποιοι παράγοντες του υπουργείου Πολιτισμού καθοδηγούν τέτοιες ενέργειες, τη στιγμή μάλιστα που αυτές δεν στηρίζονται στο ισχύον νομικό πλαίσιο: η αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Πολιτισμού (Εφορεία Αρχαιοπωλείων και Ιδιωτικών Αρχαιολογικών Συλλογών) επανειλημμένα έχει διαβεβαιώσει τους ενδιαφερόμενους ότι τα παλιά βιβλία δεν εμπίπτουν στις διατάξεις του νόμου για την προστασία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς (Ν. 3082/2002)».
Ποια κακόβουλα πνεύματα λοιπόν, τη στιγμή που η αρμόδια αρχή το θεωρεί λυμένο το θέμα, καταδιώκει τους ανθρώπους που αγαπούν, συντηρούν ή συλλέγουν παλαιά βιβλία; «Σε μια περίοδο πνευματικής ξηρασίας για τον τόπο μας, η τυχόν ποινικοποίηση της συλλογής παλαιών βιβλίων και κατά συνέπεια της βιβλιοφιλίας, θα είχε ολέθριες επιπτώσεις τόσο για το ίδιο το βιβλίο, το οποίο παντού σώζεται και διατηρείται χάρη στην αγάπη των βιβλιοφίλων, όσο και για την επιστημονική έρευνα...» λέει η διαμαρτυρία, την οποία υπογράφουν μεταξύ άλλων οι Ν. Αλιβιζάτος, Σπ. Ασδραχάς, Ν. Βαλαωρίτης, Β. Βασιλικός, Αιμ. Γερουλάνου, Αγγ. Δεληβορριάς, Θ. Δραγώνα, Λ. Δρούλια, Μ. Θεοδωράκης, Μ. Ηλιού, Δ. Καψάλης, Ν. Κωνσταντόπουλος, Χρ. Μπότσογλου, Ηλ. Νικολακόπουλος, Β. Παναγιωτόπουλος, Τ. Πατρίκιος, Αδ. Πεπελάσης, Τρ. Σκλαβενίτης, Κ. Τσουκαλάς, Μ. Χαριτάτος, Τηλ. Χυτήρης, κ.ά.
Είναι αδίκημα, λοιπόν, να έχουμε στις βιβλιοθήκες μας βιβλία τυπωμένα πριν από το 1830. Σ’ αυτή την περίπτωση εναποθέστε, απλώς, στον απορριμματοφόρο κάδο της γειτονιάς σας... [Όλγα Σελλά, Η Καθημερινή, 29/5/2008]

Wednesday, May 28, 2008

Παράλληλες εκδηλώσεις μέσα στο χώρο της Έκθεσης

Οι επαγγελματικές συναντήσεις αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της έκθεσης. Για πρώτη φορά φέτος, στο πρόγραμμα εκδηλώσεων της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης καθιερώνεται μια ημέρα αμιγώς αφιερωμένη στους επαγγελματίες του εκδοτικού κόσμου. Οι συναντήσεις της Πέμπτης 29 Μαΐου αποτελούν ένα σταθερό ραντεβού για επαγγελματίες αποσκοπώντας τόσο στην ανάδειξη των πολύπλευρων δραστηριοτήτων στον χώρο του βιβλίου όσο και στα πάγια θέματα που απασχολούν τους επιμέρους κλάδους. Θα συμμετέχουν σε συναντήσεις, ομιλίες και στρογγυλά τραπέζια εκπρόσωποι από: Βιβλιοθηκονόμους, μεταφραστές, επιμελητές, λογοτεχνικούς πράκτορες, εκδότες, κριτικούς, πανεπιστημιακούς-ερευνητές, εκδότες περιοδικών, βιβλιογράφους, βιβλιοπώλες.
Επίσης, το πρόγραμμα παράλληλων εκδηλώσεων της έκθεσης συνεχίζεται και φέτος με δύο σεμινάρια που αφορούν την τέχνη της γραφής, μία συνάντηση για τα μέλη των Λεσχών Ανάγνωσης (οι οποίες λειτουργούν εδώ και δύο χρόνια με αυξητικό ρυθμό σ’ όλη την ελληνική επικράτεια) και ένα συνέδριο που θα συμμετέχουν εκδότες και βιβλιοπώλες
  • Σεμινάριο Ανάγνωσης με τον Τάκη Θεοδωρόπουλο.

Πέμπτη 29 Μαΐου, ώρα 11.00-14.00 & Παρασκευή 30 Μαΐου, ώρα 11.00-14.00, περίπτερο 15 (πατάρι). «Ξαναδιαβάζοντας τη Δίκη του Σωκράτη μέσα από τρία κείμενα του Πλάτωνα, τον Ευθύφρονα, την Απολογία και τον Κρίτωνα». Η δίκη του μεγάλου φιλόσοφου στην Αθήνα των αρχών του 4ου π.Χ. αιώνα είναι μια υπόθεση που μας απασχολεί ως σήμερα. Ποιοι ήταν οι πραγματικοί λόγοι για τους οποίους η δημοκρατία καταδίκασε σε θάνατο τον Σωκράτη;

  • Ποιο ήταν το πολιτικό περιβάλλον της εποχής και ποιο το ιστορικό πλαίσιο;
  • Γιατί εντέλει ο Σωκράτης δέχθηκε να πιει το κώνειο και αρνήθηκε να δραπετεύσει;

Στόχος του σεμιναρίου είναι να αποδείξει ότι δεν χρειάζεται να είναι κανείς «ειδικός», φιλόλογος ή φιλόσοφος, για να μπορεί να κατανοήσει και να απολαύσει τον Πλάτωνα.

Διάρκεια: 6ώρες (3ώρες/ημέρα), Τιμή:100€ /άτομο (εγγραφές στο ΕΚΕΜΕΛ 210 3639520)
Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης Λογοτεχνίας (ΕΚΕΜΕΛ)

  • Σεμινάριο Δημιουργικής Γραφής με τον Στρατή Χαβιαρά

Σάββατο 31 Μαΐου, ώρα 11.00-14.00 & Κυριακή 1η Ιουνίου, ώρα 11.00-14.00, περίπτερο 15 (πατάρι). Ο Στρατής Χαβιαράς, διευθυντής του εργαστηρίου Writing the novel στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και συντονιστής του Εργαστηρίου του Βιβλίου του ΕΚΕΒΙ, διευθύνει διήμερο σεμινάριο για ενδιαφερόμενους αναγνώστες, ερασιτέχνες και πρωτοεμφανιζόμενους πεζογράφους στη διάρκεια της ΔΕΒΘ. Δυο εργαστήρια, εστιασμένα αποκλειστικά σε απόψεις της συγγραφής του σύγχρονου μυθιστορήματος, όπως δομή (θέμα-υπόθεση-πλοκή), αφηγηματική φωνή και οπτική γωνία, ήρωες και βοηθητικοί χαρακτήρες, και χρήση γλώσσας. Θα ακολουθήσει συζήτηση. Τα σεμινάρια αποτελούν μια ευκαιρία για το κοινό ν’ αποκτήσει αμεσότερη επαφή με τις τεχνικές γραφής αλλά και τον τρόπο ανάγνωσης της λογοτεχνίας. Ήδη, από το 2005 που εγκαινιάστηκε το Εργαστήριο του Βιβλίου, έχουν καταξιωθεί απόφοιτοι είτε εκδίδοντας τα πρώτα τους βιβλία είτε εργαζόμενοι στον εκδοτικό χώρο. Διάρκεια: 6ώρες (3ώρες/ημέρα), Τιμή:100€ /άτομο (εγγραφές στο γραφείο της ΔΕΒΘ, υπ.: Αννα Τερζή, τηλ.: 2310-291180, ηλ.δ.: tbf@helexpo.gr). Οργάνωση: Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ)

· Σεμινάριο-παρουσίαση βιβλίου

Σάββατο 31 Μαΐου 2008, ώρα 17.00-19.00, περίπτερο 15 (πατάρι). Παρουσίαση του βιβλίου «Πώς να κατακτήσεις τα μυστικά της γλώσσας του σώματος» της Χριστίνας Σαμαράκη, με μορφή σεμιναρίου ή ανοιχτής ομάδας. Ομιλήτρια: Χριστίνα Σαμαράκη. Οργάνωση: εκδόσεις Ψυχογιός

  • Συνάντηση «Λέσχες Ανάγνωσης»

Παρασκευή 30 Μαΐου, ώρα 16.00, περίπτερο 15 (πατάρι) & Σάββατο 31 Μαΐου, ώρα 10.00, περίπτερο 15 (M. Kαραγάτσης). Οι Λέσχες Ανάγνωσης αποτελούν πλέον θεσμό με περισσότερες από 150 λέσχες ενηλίκων και παιδιών σε όλη την Ελλάδα. Οι συντονιστές των λεσχών καλούνται να συμμετάσχουν σ’ έναν ζωντανό διάλογο ανταλλάσοντας ιδέες και απόψεις. Στη συζήτηση συμμετέχουν: o πρόεδρος του ΕΚΕΒΙ και συγγραφέας, Πέτρος Μάρκαρης, η αντιπρόεδρος και συγγραφέας, Λένα Διβάνη και η διευθύντρια του ΕΚΕΒΙ, Κατρίν Βελισσάρη. Οργάνωση: Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ)

Έλληνες και ξένοι συγγραφείς στην 5η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Η ΔΕΒΘ φέρνει στη Θεσσαλονίκη μερικούς από τους συγγραφείς της εγχώριας και διεθνούς αγοράς. Στη φετινή διοργάνωση έχουν προσκληθεί 22 Γάλλοι συγγραφείς, οι οποίοι θα έλθουν με αφορμή τον νέο θεσμό της τιμώμενης χώρας, όπου φέτος θα είναι η Γαλλία. Ανάμεσα στους άλλους συγγραφείς, που θα συναντήσουν το κοινό, θα συμμετέχουν σε συζητήσεις και θα παρουσιάσουν τα βιβλία του, θα είναι και συγγραφείς από χώρες των Βαλκανίων που έχουν τιμηθεί ή είναι υποψήφιοι για το βραβείο Balkanika (φέτος ο θεσμός κλείνει τα 10 χρόνια από την ίδρυσή του).

Γάλλοι συγγραφείς: Pierre Assouline, Sylvie Bages, Philippe Bertrand, Keda Black, Magali Bonniol, Louis-Philippe Dalembert, Rebecca Dautremer, Michel Deguy, Carine Doganis, Suzanne Dracius, Eric Fottorino, Françoise Gallo, Jean Haztfeld, Bensalem Himmich, Jean-Claude Kaufmann, Julien Kilanga Musinde, Gilles Leroy, Philippe Némo, Florence Noiville, Nathalie Novi, Jean Plantu, Boualem Sansal, Eric Vigne.

Βαλκάνιοι συγγραφείς: Illjet Alicka (Αλβανία), Panko Anchev (Βουλγαρία), Vasile Andru (Ρουμανία), Vladislav Bajac (Σερβία), Diana Culi (Αλβανία), Fatos Kongoli (Αλβανία), Pavlina Lazarevska (ΠΓΔΜ), Besnik Μustafay (Αλβανία), Can Oz (Τουρκία), Alek Popov (Βουλγαρία), Tashin Yocel (Τουρκία).

Συγγραφείς από άλλες χώρες: Jonathan Coe (Μ. Βρετανία), Geert Mak (Ολλανδία), Marina Nemat (Ιράν/Καναδάς), Santiago Roncagliolo (Περού).

Θα είναι και Έλληνες συγγραφείς


ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ

Η φετινή θεματική έκθεση εστιάζει στο πολιτικό βιβλίο, στις παραμέτρους που ανά εποχή επηρεάζουν τους συγγραφείς σε ό,τι αφορά τις πνευματικές αναζητήσεις τους και, συνακόλουθα, την εξέλιξη του συγγραφικούς τους έργου.

Στη φετινή διοργάνωση της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης έχει δοθεί ειδικός χώρος (περίπτερο 13) για την έκθεση βιβλίων με θέμα ή αφορμή την πολιτική. Οι τίτλοι ξεπερνούν τους 1.400 και προέρχονται από τους καταλόγους 85 ελληνικών εκδοτικών οίκων. Στον ίδιο χώρο θα πραγματοποιηθούν ομιλίες, συζητήσεις στρογγυλής τράπεζας, παρουσιάσεις βιβλίων.
Οι ενδιαφερόμενοι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να περιηγηθούν στην έκθεση πολιτικής αφίσας, με μεγάλο αριθμό φιλοτεχνημένων έργων τα οποία αποτυπώνουν «στιγμές» της πρόσφατης Ελληνικής Ιστορίας. Οι αφίσες προέρχονται από το αρχείο του Εθνικού και Ιστορικού Μουσείου, το οποίο παραχώρησε ευγενικά το σύνολο του εκθεσιακού υλικού. Με αυτή την αφορμή κυκλοφορεί από το ΕΚΕΒΙ ένα καλαίσθητο λεύκωμα με όλες τις αφίσες «Σύγχρονη Πολιτική Αφίσα» (επιμέλεια: Ελένη Αθανασίου).
Στο πλούσιο πρόγραμμα της θεματικής έκθεσης περιλαμβάνονται παρουσιάσεις βιβλίων, ενδιαφέρουσες συζητήσεις, στρογγυλά τραπέζια κ.ά. και επίσης:

  • Εκδήλωση-αφιέρωμα στον Αντώνη Σαμαράκη τον κατεξοχήν «πολιτικό» έλληνα συγγραφέα με διεθνή ακτινοβολία που παραμένει πάντα επίκαιρος.

Ομιλητές τους Σεραφείμ Φυντανίδη και Αρη Δημοκίδη

  • θεατρική παράσταση: «Ο Μαρξ στο Σόχο», βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Howard Zinn, με πρωταγωνιστή τον Άγγελο Αντωνόπουλο, στο θέατρο «Εγνατία».

  • Προβολή 8 «πολιτικών» ελληνικών και ξένων ταινιών στον κινηματογράφο «Ολύμπιον», πλατεία Αριστοτέλους, με δωρεάν είσοδο. Σημαντικές ταινίες όπως «Happy Day» του Παντελή Βούλγαρη, «Ακήρυχτος πόλεμος» του Michael Moore, «Hotel Rwanda» του Terry George, «Slogans» ταινία βασισμένη στο βιβλίο του αλβανού συγγραφέα Ylljet Aliçka, «Blog. Ένας νέος δημόσιος χώρος», των Μανώλη Ανδριωτάκη και Μέντη Μάγα, «Οι ζωές των άλλων» του Φλόριαν Χένκελ φον Ντόνερσμαρκ, «Εst ouest» του Régis Wargnier, «Eduart» της Αγγελικής Αντωνίου.

Το πρόγραμμα προβολών θα κλείσει με εκδήλωση που οργανώνει το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με θέμα: «Μέρες του '68: 40 χρόνια μετά, κινηματογράφος, εικαστικά, διανόηση». Ομιλητές: Συραγώ Τσιάρα, δ/ντρια Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, Κωστής Κορνέτης, assistant professor σύγχρονης ευρωπαϊκής ιστορίας, Brown University, Θωμάς Λιναράς, Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Στο τέλος θα προβληθεί το ντοκιμαντέρ «Generation 68» του Simon Brook.

ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΠΕΡΙΟΔΙΚΩΝ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΥ

Τα περιοδικά που έχουν ως περιεχόμενο θέματα της λογοτεχνικής, καλλιτεχνικής και ευρύτερα της πνευματικής ζωής, αποτελούν την αντιπροσωπευτικότερη εικόνα της τρέχουσας βιβλιοπαραγωγής: συμβάλλουν στη διακίνηση των ιδεών, προσκαλούν σε διάλογο, μεταφέρουν λογοτεχνικές τάσεις και ιδεολογικά ρεύματα από το εξωτερικό, ασκούν κριτική, πειραματίζονται, προκαλούν, μας γνωρίζουν κείμενα που αύριο θα γίνουν βιβλία.

Με σκοπό να αναδείξει τη συμβολή των περιοδικών Λόγου και Στοχασμού στη νεοελληνική πνευματική δημιουργία, το ΕΚΕΒΙ τούς αφιερώνει ειδικό θεματικό περίπτερο, με τίτλο «Συνάντηση περιοδικών» (περίπτερο 15, αριθμ. 57). Η «συνάντηση» προγραμματίζεται να καθιερωθεί ως θεσμός της ΔΕΘΒ, έτσι ώστε οι τίτλοι των περιοδικών να εναλλάσσονται κάθε χρονιά και το αναγνωστικό κοινό να ανανεώνει το ενδιαφέρον του γι’ αυτά. Πάνω από 40 περιοδικά συμμετέχουν φέτος στο περίπτερο (κατάλογο μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα της Έκθεσης).
Επίσης, με την αφορμή αυτή, έχουν προγραμματιστεί δύο δημόσιες συζητήσεις, σύμφωνα με το πρόγραμμα των ειδικών εκδηλώσεων:

· «Η συμβολή των λογοτεχνικών περιοδικών στην πνευματική ζωή του 20ού αιώνα», θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 29 Μαΐου 18:00-19:30 στην αίθουσα Μ. Καραγάτσης (περίπτερο 15), με ομιλητές τους: Δημήτρη Δασκαλόπουλο (ποιητή-βιβλιογράφο), Γιώργο Ζεβελάκη (ερευνητή λογοτεχνίας) και Λάμπρο Βαρελά (ερευνητή Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας). Τη συζήτηση θα συντονίσει ο καθηγητής του ΑΠΘ κ. Χ. Λ. Καράογλου.

· «Τα περιοδικά στοχασμού στον 21ο αιώνα», θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή 30 Μαΐου 14:00-15:30 στην αίθουσα Μ. Καραγάτσης (περίπτερο 15), με ομιλητές τους:. Μαριάνο Καράση, (καθηγητή Νομικής Σχολής ΑΠΘ, περιοδικό Ευθύνη), Παναγιώτη Υφαντή, (λέκτορα Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ, μέλος συντακτικής ομάδας περιοδικού Σύναξη), Θεόδωρο Παντούλα (διευθυντή περιοδικού manifesto) και Βίκη Σκούμπη (αρχισυντάκτρια περιοδικού αληthεια). Τη συζήτηση θα συντονίσει ο Γιώργος Γιαννόπουλος, διευθυντής του περιοδικού Ένεκεν.

ΜΙΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ:
Τα θεατρικά περιοδικά ΓΙΑΤΙ τα αγνοούν; Δεν ασχολούνται με την τέχνη, με τον πολιτισμό, με την πνευματική ζωή; Δεν είναι, με την ευρεία έννοια, περιοδικά λόγου, στοχασμού, διακίνησης ιδεών, διαλόγου, κριτικής;

ΚΑΜΨΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΒΙΒΛΙΩΝ ΤΟ 2007

Στη Γαλλία μπορεί το βιβλίο να παραμένει το πρώτο πολιτιστικό προϊόν, με κύκλο εργασιών 4,1 δισ. ευρώ το 2006, στην Ελλάδα όμως σημειώθηκε μικρή κάμψη στη βιβλιοπαραγωγή. Αξιοσημείωτο είναι το φαινόμενο της διανομής και πώλησης βιβλίων μέσω του Τύπου, που συνεχίζεται με αμείωτη ένταση, προσφέροντας το 2007, 600 τίτλους.

Αυτή είναι μια πρώτη γεύση των στοιχείων της ελληνικής και της γαλλικής βιβλιοπαραγωγής που παρουσίασε χθες το μεσημέρι στη Θεσσαλονίκη η διευθύντρια του ΕΚΕΒΙ, Κατρίν Βελισσάρη, αναγγέλλοντας την 5η Διεθνή Εκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης, που εγκαινιάζεται αύριο Πέμπτη στη ΔΕΘ.
Οι επισκέπτες της Εκθεσης, για τέσσερις μέρες θα πάρουν μια μεγάλη γεύση της γαλλικής βιβλιοπαραγωγής, αφού η Γαλλία είναι η πρώτη τιμώμενη χώρα στη ΔΕΒΘ. Μια χώρα όπου πωλούνται ετησίως 470 εκατ. αντίτυπα από 70 χιλ. τίτλους που εκδίδονται ετησίως. Ομως η υπόθεση των μπεστ σέλερ αφορά περίπου 1.000 από αυτούς, ενώ η λογοτεχνία κατέχει το 20% των πωλήσεων.
Η ελληνική βιβλιοπαραγωγή σημείωσε το 2007 μια μικρή κάμψη (9.991 μαζί με τις επανεκδόσεις, έναντι 10.258 το 2006). Σημαντική μείωση σημειώνουν για πρώτη φορά τα παιδικά βιβλία, κατά 334 τίτλους, αλλά και τα μεταφρασμένα (κατά 278 τίτλους). Παρ’ όλα αυτά αντιπροσωπεύουν το 41,5% της βιβλιοπαραγωγής του 2007 (3.900 τίτλοι, έναντι 4.178 το 2006). Η χώρα μας είναι η πρώτη στην Ευρώπη σε μεταφρασμένα λογοτεχνικά βιβλία (47,9% του συνόλου) με πρώτο το μυθιστόρημα (71%), και πρώτη γλώσσα προέλευσης τα αγγλικά. [Γιωτα Μυρτσιωτη, Η Καθημερινή, 28/5/2008]